Đông chí đến, rét không theo: Dấu hiệu bất thường của khí hậu

Quang Minh

17:38 - 21/12/2025

Công dân & Khuyến học trên

Ngày 21/12 được xác định là ngày Đông chí ở Việt Nam, đây là đêm dài nhất năm với tiết Đông chí, nhưng khí hậu đã biến đổi.

Ngày 21/12 được xác định là ngày Đông chí ở Việt Nam. Ảnh minh hoạ: PV

Ngày Đông chí là gì?

Theo quan điểm Thiên văn học, Đông chí đánh dấu thời điểm Mặt Trời ở vị trí xa nhất về phía Nam của đường Xích đạo thiên văn.

Theo lịch năm 2025, ngày 21/12, Việt Nam cùng toàn bộ bán cầu Bắc đón đông chí, đánh dấu đêm dài nhất và ngày ngắn nhất trong năm.

Đông chí xảy ra vì trục Trái Đất nghiêng khoảng 23,5 độ so với quỹ đạo chuyển động quanh Mặt Trời. Khi đến thời điểm này, Bắc bán cầu nghiêng xa Mặt Trời nhất nên nhận được ít ánh sáng mặt trời, khiến ban ngày ngắn lại và ban đêm dài hơn.

Hiện tượng này xuất phát từ việc Trái Đất vừa tự quay quanh trục, vừa chuyển động quanh Mặt Trời, từ đó hình thành sự thay đổi các mùa trong năm.

Ngày Đông chí khác thường ở Hà Nội năm nay

Tại Việt Nam, Đông chí thường trùng với đợt rét đậm, rét hại của mùa đông. Thời điểm này, nhiệt độ thường giảm sâu đáng kể, đặc biệt ở các vùng núi phía Bắc.

Tuy nhiên, năm nay, vào ngày Đông chí, Hà Nội thực tế không quá lạnh, thậm chí nền nhiệt phổ biến ở mức dễ chịu.

Theo dự báo của Trung tâm khí tượng Thủy văn quốc gia, thời tiết Hà Nội trong ngày 21/12 chủ yếu rét nhẹ về đêm và sáng sớm, ban ngày có nắng hoặc hửng nắng, tiết nắng chủ yếu là nắng hanh, nhiệt độ có thời điểm lên cao nhất là 27°C. Điều này khiến mọi hình dung về cảm giác rét buốt như những đợt rét đậm thường thấy vào cuối tháng 12 và vào ngày Đông chí là không còn.

Nhìn chung, ngày Đông chí năm nay diễn ra khá "êm" tại Hà Nội, khác với hình dung truyền thống về một ngày đông lạnh nhất ở miền Bắc.

Hiện tượng Đông chí nhưng không rét cho thấy quy luật thời tiết truyền thống đang thay đổi. Đây được xem là một dấu hiệu của biến động khí hậu, khi mùa đông có xu hướng ấm hơn nhưng tiềm ẩn nguy cơ xuất hiện các đợt thời tiết cực đoan, rét muộn hoặc nồm ẩm kéo dài sau đó.

Đông chí không lạnh là dấu hiệu cho thấy thời tiết và khí hậu đang biến động. Quy luật mùa đông lạnh sâu dần trở nên kém ổn định, nhiệt độ trung bình mùa đông có xu hướng tăng. Đây cũng là lời cảnh báo về khả năng xuất hiện thời tiết cực đoan trái quy luật, như rét muộn sau Đông chí, sương mù dày, nồm ẩm kéo dài, gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt.

Ngoài ra, hiện tượng này còn phản ánh tác động của biến đổi khí hậu và hiệu ứng đảo nhiệt đô thị tại Hà Nội. Vì vậy, Đông chí không lạnh mà lại còn "dễ chịu", chúng ta cần chủ động quan sát và ứng phó kịp thời với những thay đổi ngày càng khó lường của khí hậu.