Doanh nhân - "công dân học tập" tiêu biểu Trần Đại Nghĩa

Doanh nhân - "công dân học tập" Trần Đại Nghĩa sinh ra, lớn lên trong gia đình ở một làng quê nhỏ ven biển xã Đông Hoàng, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình, trong lúc đất nước chưa được hoàn toàn giải phóng. Cha anh đi bộ đội, mẹ ở nhà dốc sức, dốc lòng tăng gia sản xuất để lấy gạo nuôi quân phục vụ cho chiến trường và nuôi con khôn lớn. 

Luôn tự học để có kiến thức cho bản thân và động viên các con cùng học tập

Năm 1975, sau khi đất nước hoàn toàn giải phóng, cha hoàn thành nghĩa vụ trở về quê hương, anh Nghĩa luôn nhận được sự dìu dắt, định hướng của cha và tình thương yêu, sự hy sinh tận tụy của mẹ. Anh được cắp sách tới trường, gia đình cố gắng cho ăn học hết trung cấp. 

Năm 1989, anh Nghĩa tốt nghiệp trường Trung cấp kỹ thuật Truyền thanh, nhưng do hoàn cảnh gia đình khó khăn nên anh trở về quê hương cùng mẹ tăng gia sản xuất để tiếp tục nuôi các em ăn học, đến nay các em cũng đã tốt nghiệp đại học. Anh luôn ghi nhớ lời dặn dò của bố mẹ: "Các con phải cố gắng học hành để mai sau làm giàu cho quê hương đất nước, có vị trí trong xã hội và đó là cách báo hiếu tốt nhất đối với cha mẹ". Những lời căn dặn đó luôn theo anh trong những tháng ngày qua và như anh chia sẻ: "sẽ được truyền lại cho các con, các cháu sau này".

Để tiếp nối truyền thống của gia đình và đứng trước sự phát triển mạnh như vũ bão của khoa học công nghệ, hội nhập toàn cầu, anh Nghĩa luôn nhận thức rằng không có kiến thức là sẽ không thể tồn tại, phát triển được. Chính vì vậy, anh đã tự học để có kiến thức cho bản thân, động viên các con cùng học.

Anh Nghĩa luôn nhắc nhở các con dù làm gì, ở đâu cũng cần coi việc học tập là quan trọng, học liên tục, học mọi lúc mọi nơi, học ở mọi lứa tuổi, học hỏi hiểu hành, học cách tư duy mới về cuộc sống, tư duy mới về công việc mình đang làm, học về môi trường xung quanh để tạo ra những sản phẩm giúp cho cuộc sống của mình, cộng đồng ngày một tốt hơn.

Anh Trần Đại Nghĩa đã nghiên cứu, chế tạo ra nhiều loại máy cấy phù hợp với nền sản xuất nông nghiệp của nước ta, giúp bà con nông dân giải phóng sức lao động trong việc cấy. Năm 2014, anh đã nghiên cứu, chế tạo thành công công cụ cấy lúa không dùng động cơ. Năm 2016 tiếp tục nghiên cứu và chế tạo loại máy cấy lúa sử dụng động cơ điện. Năm 2018 lại tiếp tục nghiên cứu chế tạo máy cấy lúa sử dụng động cơ xăng, loại động cơ nhỏ 3,5 mã lực (HP), máy hoạt động tốt trên mọi địa hình, siêu tiết kiệm nhiên liệu. Năm 2020 tiếp tục nghiên cứu, sản xuất mẫu máy cấy lúa đa năng vừa cấy vừa bón phân, mẫu máy cấy này cũng đã được đăng ký độc quyền sáng chế tại Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam. 

Song hành với việc sản xuất các loại máy cấy lúa, anh Nghĩa cùng gia đình đang tiếp tục nghiên cứu và lắp ráp máy cấy điều khiển từ xa, máy bay không người lái áp dụng cho sản xuất nông nghiệp phun thuốc trừ sâu và phun phân hóa hoặc dạng hạt,...

Trong khoảng 10 năm, anh Nghĩa đã nghiên cứu gần 50 kích cỡ máy cấy khác nhau với 20.000 sản phẩm để phục vụ người nông dân khắp cả nước. Tất cả các loại máy cấy anh nghiên cứu, sản xuất phù hợp với điều kiện khí hậu, với đa dạng địa hình đồng ruộng của nước ta, phù hợp khả năng tài chính của người nông dân. Máy rất dễ sử dụng, máy có thể cấy ở cả hai chế độ, chế độ hàng đề và cũng có thể cấy ở chế độ hiệu ứng hàng biên (hàng chật, hàng rộng) mà không cần thay đổi các bộ phận của máy. Vì vậy, máy đã và đang được người nông dân mọi vùng miền áp dụng rộng rãi, mang lại hiệu quả thiết thực và rõ rệt cho nông dân. 

Nhờ đó, năng suất lao động tăng cao gấp 20 lần so người cấy bằng tay theo truyền thống. Trung bình mỗi giờ cấy được từ 1.400-1.800 m² ruộng (tương đương 4-5 sào bắc bộ), nhưng chỉ tiêu tốn 1/5 lít xăng. Thiết kế máy đơn giản, gọn nhẹ, dễ vận hành, dễ sửa chữa bảo trì, dễ di chuyển trên mọi địa hình, kể cả ruộng bậc thang của đồng bào miền núi. Đặc biệt, giá máy chỉ bằng 1/20 giá máy cấy nhập ngoại, mỗi gia đình nông dân đều có thể mua được một máy để chủ động cho việc cấy theo thời vụ.

Việc nghiên cứu và sản xuất máy cấy của anh Trần Đại Nghĩa đã tạo công ăn việc làm cho gần 20 lao động tại địa phương có thu nhập ổn định trung bình từ 7-8 triệu đồng mỗi tháng. 

Hàng năm, anh Nghĩa còn trích một phần ngân sách trị giá trên 100 triệu đồng ủng hộ các phong trào ở địa phương như xây dựng nông thôn mới, phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, ủng hộ các gia đình khó khăn, đóng góp quỹ vì người nghèo, quỹ đền ơn đáp nghĩa và các hoạt động thiện nguyện,...

Thành quả bước đầu anh Trần Đại Nghĩa đạt được là nhờ một quá trình tự học, tự nghiên cứu, dám nghĩ, dám làm, đổi mới tư duy sáng tạo khoa học trong công việc. Những sản phẩm mà anh nghiên cứu đã được các nhà khoa học đánh giá cao về tính ứng dụng, là những sáng chế mới được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam cấp bằng độc quyền, Thủ tướng chính phủ và các cấp, ngành tặng nhiều Bằng khen. 

"Gia đình học tập, gia đình hạnh phúc đầm ấm mới là cái nôi nuôi dưỡng, ươm mầm cho những tài năng"

Anh Trần Đại Nghĩa luôn luôn nhận thức rằng gia đình phải là một tổ ấm thực sự, mọi thành viên trong gia đình phải thương yêu, tôn trọng lẫn nhau. Gia đình học tập, gia đình hạnh phúc đầm ấm mới là cái nôi nuôi dưỡng, ươm mầm cho những tài năng. Anh luôn tạo điều kiện tối ưu để các con, các cháu học tập; nhắc các con, cháu phải biết hiếu thảo, học hỏi những kiến thức, kĩ năng sống thiết yếu của đời thường để phát huy những tiềm năng tốt, phát hiện và điều chỉnh những hạn chế của bản thân cho phù hợp với sự phát triển của xã hội.

Các con, cháu của anh Nghĩa đều nỗ lực trong cuộc sống, không ngừng học tập, nghiên cứu, cải tiến tạo ra nhiều sản phẩm. Họ đều xác định học tập thường xuyên, học tập suốt đời là việc làm cần thiết để luôn cập nhật những thông tin mới, công nghệ mới, những tiến bộ của khoa học kỹ thuật trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0 rồi áp dụng vào công việc, giúp cho cộng đồng cùng phát triển.