Chùa Nôm - nét xưa làng cổ

Thuý Hằng
14:26 - 28/03/2023
Công dân & Khuyến học trên

Chùa Nôm - Linh Thông cổ tự sở hữu cổng tam quan to đẹp nhất nhì trong số các chùa cổ vùng Đông Nam Á. Ngôi chùa bề thế về kiến trúc ẩn chứa lịch sử vùng đất quy mô đông đúc ngoại vi Kinh kỳ - Phố Hiến xa xưa.

Chùa Nôm - nét xưa làng cổ  - Ảnh 1.

Cổng tam quan cao rộng uy nghi đặc sắc về kiến trúc của chùa Nôm. Ảnh: TTH

Đặc sắc quần thể kiến trúc chùa Nôm

Chùa Nôm xưa kia là ngôi chùa uy nghi soi bóng bên dòng sông Nguyệt Đức phủ Thiên Đức xây dựng từ thời Hậu Lê, năm Canh Thân (1680). Ngôi chùa cổ của đồng bằng Bắc Bộ hiện nay nằm giữa quần thể di tích làng Nôm cổ kính gồm cổng làng Nôm, cầu đá làng Nôm hơn 200 tuổi, chợ Nôm, đình Tam Giang... thuộc xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên. 

Cổng tam quan của chùa Nôm đặc sắc vì kiến trúc cao rộng, uy nghi như một toà thành bằng gỗ. Cây gạo cổ thụ bên cổng chùa vào mùa hoa đỏ rực cả một góc trời là biểu tượng của chùa Nôm - làng Nôm cổ. Cổng thiết kế theo kiểu hai tầng tám mái, trên gác mái được trang trí chạm trổ hoa văn mềm mại tinh xảo. Mái tam quan lớp ngói đỏ vảy cá mang nét đặc trưng chùa cổ của vùng Đông Bắc Bộ.

Du khách có thể bước lên thang gỗ hai bên tam quan lên tầng 2 ngắm nhìn toàn bộ cảnh chùa và phóng tầm mắt ra bốn phía quần thể di tích. Từng chi tiết chạm trổ trên gỗ, ô thoáng, phù điêu, vì kèo, cột gỗ... đều là hoa văn cổ đặc trưng của đời sống văn minh lúa nước đồng bằng sông Hồng. 

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có Quyết định số 50/QĐ-BVHTTDL xếp hạng Quần thể di tích làng Nôm, xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên là Di tích lịch sử - kiến trúc nghệ thuật Quốc gia vào năm 2020.
Chùa Nôm - nét xưa làng cổ  - Ảnh 2.

Kiến trúc bằng gỗ đặc sắc của tam quan chùa Nôm. Ảnh: TTH

Lầu chuông và lầu trống chùa Nôm nhìn từ tam quan. Ảnh: TTH 

Chùa Nôm - nét xưa làng cổ  - Ảnh 4.

Từng nét chạm trổ bằng gỗ chùa Nôm tinh xảo và cổ kính. Ảnh: TTH

Chùa Nôm - nét xưa làng cổ  - Ảnh 5.

Chùa Nôm có quang cảnh đặc sắc, chuẩn mực của một ngôi chùa cổ đồng bằng Bắc Bộ. Ảnh: TTH

Chùa Nôm - nét xưa làng cổ  - Ảnh 6.

Lầu quan âm giữa hồ nước rộng bên trong chùa Nôm. Ảnh: TTH

Làng Nôm bọc lấy chùa Nôm - đất cũ trăm nghề

Huyện Văn Lâm của tỉnh Hưng Yên được mệnh danh là mảnh đất trăm nghề, đa số là các nghề cổ xưa, truyền thống của đô thị cổ phát triển thương mại, dịch vụ rất sớm. Văn Lâm đến nay còn tồn tại nhiều làng nghề, trong đó có nhiều nghề riêng chỉ làng Nôm mới có như làm mộc dân dụng, nội thất, làm bún bánh, giò, chả, nấu rượu, nghề làm nem chua, nem nắm, cơm nắm muối vừng, muối kiệu, làm đồ chua, làm đồ khô... 

Một số nghề thủ công mỹ nghệ khác như đúc đồng, tái chế kim loại, thu gom tái chế phế liệu nhựa và tạo hạt, trồng hoa, may mặc, xây dựng, dược liệu, vận tải... cũng rất phát triển thu hút nhiều lao động.

Có một điểm chung là các nghề cổ và người ở làng đều có tính tỉ mỉ, cần cù. Người ở đất trăm nghề cũng giao thương khéo léo, đất Văn Lâm trù phú mà không phai nhạt nét xưa. 

Làng Nôm, huyện Văn Lâm tồn tại rất nhiều tổ hợp nghề bên cạnh cuộc sống nhiều nét hoài cổ. Trong tâm thức người làng, ngôi chùa cổ là niềm tự hào cũng là báu vật của làng Nôm. 

Chùa Nôm - nét xưa làng cổ  - Ảnh 7.

Cây cầu đá 200 tuổi dẫn vào chùa Nôm - trung tâm quần thể di tích chùa Nôm - làng Nôm. Ảnh: TTH