Bộ Công an thông tin về các vụ án "nóng" tại FLC, Phúc Sơn

Bộ Công an thông tin về các vụ án trọng điểm

Chiều 2/3, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 2/2024, Trung tướng Tô Ân Xô - Người phát ngôn Bộ Công an đã cung cấp thông tin về kết quả điều tra một số vụ án trọng điểm, trong đó có vụ án thao túng thị trường chứng khoán: vụ án liên quan đến Tập đoàn FLC; vi phạm trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp: vụ Tập đoàn Tân Hoàng Minh.

Trung tướng Tô Ân Xô cho biết, qua các vụ án này Bộ Công an gióng gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về hiện tượng thao túng thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu.

Cơ quan điều tra đã công bố kết quả điều tra, cáo trạng của vụ án và tòa sẽ sớm đưa ra xét xử tuy nhiên qua vụ án này, câu hỏi đặt ra là làm sao để thị trường chứng khoán phát triển lành mạnh.

2 hành vi thao túng thị trường chứng khoán xảy ra ở Tập đoàn FLC

Cơ quan điều tra xác định việc thao túng thị trường chứng khoán xảy ra ở Tập đoàn FLC có hai hành vi.

Theo Trung tướng Tô An Xô, thứ nhất là "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" khi Trịnh Văn Quyết chỉ đạo lập và ký khống hồ sơ góp vốn tại Công ty Faros với giá trị nâng khống 3.102 tỷ đồng, tức là tăng vốn khống từ 1,5 tỷ đồng lên trên 4.000 tỷ đồng sau đó hợp thức hóa hồ sơ để cơ quan quản lý Nhà nước về chứng khoán chấp nhận đăng ký lưu ký và từ đó thực hiện các hành vi lừa đảo. Chiếm đoạt 3.630 tỷ đồng.

Thứ hai là hành vi "thao túng thị trường chứng khoán". Trịnh Văn Quyết đã chỉ đạo mượn giấy tờ cá nhân của 100 người thân trong gia đình, lập khống 20 công ty nhưng không hoạt động kinh doanh, sử dụng danh nghĩa pháp nhân để mở ra 500 tài khoản chứng khoán để tiến hành thao túng chứng khoán.

Hành vi thao túng là mua bán cùng một mã chứng khoán, khớp lệnh nội nhóm để không lộ danh tính người sở hữu, đặt lệnh mua bán để chi phối thị trường vào thời điểm mở cửa và đóng cửa, đặt lệnh mua bán sau đó hủy để tạo cung cầu giả nhằm "lùa" nhà đầu tư.

Trong quá trình thực hiện các hành vi này từ ngày 26/5/2017 đến ngày 10/1/2022 nhóm này đã thực hiện 190 tài khoản để thực hiện hành vi thao túng, thu lợi bất chính 723 tỷ đồng.

6 bài học từ vụ án thao túng thị trường chứng khoán

Theo Người phát ngôn Bộ Công an, qua quá trình điều tra cơ quan điều tra nhận thấy có những sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý nhà nước và một số quy định liên quan đến pháp luật. 

6 bài học từ vụ việc này cần khắc phục như sau:

Thứ nhất là thiếu kiểm tra, giám sát, kiểm soát của cơ quan chức năng đối với việc góp vốn điều lệ tại các doanh nghiệp (tổ chức, cá nhân, tự khai) dẫn tới tình trạng khai khống, hợp thức hóa hồ sơ.

Hai là, việc kiểm soát mở tài khoản còn rất dễ dàng như nhờ người khác đứng tên, mở nhiều tài khoản, thao túng.

Ba là, chế tài xử lý còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe đối với các đối tượng vi phạm

Bốn là quy định quản lý nhà nước về kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm điểm, trách nhiệm cá nhân chưa cụ thể, lỏng lẻo.

Năm là, thiếu kiểm soát mạng xã hội (một số đối tượng lợi dụng hội nhóm lên hô hào, lôi kéo nhà đầu tư, điều khiển, thao túng).

Sáu là, chưa có quy định, hướng dẫn làm cơ sở pháp lý trong việc xác định thiệt hại cho nhà đầu tư, thời gian trong giai đoạn chứng khoán bị thao túng.

"Từ 6 nguyên nhân trên và những bài học rút ra, cơ quan chức năng cần tăng cường phối hợp "bịt lỗ hổng" hy vọng thời gian tới thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ phát triển lành mạnh, đúng cơ chế thị trường," Trung tướng Tô Ân Xô nhấn mạnh.

Trung tướng Tô Ân Xô cũng gửi thông điệp đến những nhà đầu tư chứng khoán không nên lợi dụng các sơ hở đấy để tiến hành các hoạt động, thủ đoạn "thao túng" thị trường chứng khoán.

Làm giàu không được xâm phạm quyền và lợi ích chính đáng của Nhà nước và nhân dân

Về vụ án liên quan đến Tập đoàn Phúc Sơn, Người phát ngôn Bộ Công an cho biết, Công ty Phúc Sơn hoạt động từ năm 2004, chủ yếu xây lắp ở huyện, sau đó "vươn mình" từ năm 2015 có nhiều công trình từ Bắc tới Nam. Đến nay có 21 dự án với tổng mức đầu tư hơn 40.000 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra bước đầu xem xét 2 dự án tại Vĩnh Phúc thấy việc bỏ ngoài sổ sách, không kê khai hệ thống tài chính, trốn thuế gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước là trên 640 tỷ đồng. Hiện còn nợ thuế hàng chục nghìn tỷ đồng. Nhiều dự án bất động sản chưa đủ điều kiện để bán mà công ty đã bán và thu tiền nhưng không giao đất cho nhà đầu tư, gây thiệt hại cho người dân hàng chục nghìn tỷ đồng.

Qua đó, có thể thấy trách nhiệm của cơ quan quản lý là: Không kiểm soát hoạt động kê khai tài chính, mặc dù doanh nghiệp không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính, thuế mà vẫn hoạt động, không nắm được năng lực thực tế của doanh nghiệp khi nhận dự án. Ví dụ doanh nghiệp này ban đầu là doanh nghiệp nhỏ cấp huyện nhưng vươn đến khắp nơi, trúng thầu nhiều dự án nghìn tỷ đồng, trong khi nhiều tập đoàn không nhận được các dự án lớn như thế này. Phó Tổng giám đốc của công ty Phúc Sơn mới học xong chương trình lớp 4/12.  

Cơ quan điều tra đang tập trung làm rõ, mở rộng điều tra sớm xử lý đúng người đúng tội, thu hồi tài sản cho Nhà nước và nhân dân.