Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ

Trần Bách
06:00 - 03/11/2022
Công dân & Khuyến học trên

Ngày 8 tháng Mười Một này, người dân Mỹ lại đi bỏ phiều trong cuộc bầu cử được gọi là bầu cử giữa kỳ do được tổ chức giữa nhiệm kỳ tông thống Mỹ.

Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ - Ảnh 1.

Tới nay đã có hơn 13 triệu người bỏ phiếu sớm trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ở Mỹ diễn ra ngày 08/11. Dự kiến số người bỏ phiếu sớm năm nay có thể sẽ vượt qua kỷ lục năm 2018.

Cuộc bầu cử lần này quan trọng hơn nhiều cuộc bầu cử khác do ảnh hưởng mang tính quyết định của nó với cuộc bầu cử tổng thống sẽ được tiến hành vào năm 2024.

Trong cuộc bầu cử này, cử tri Mỹ sẽ bỏ phiếu chọn nghị sĩ Quốc hội bao gồm 435 thượng nghị sĩ và 34 hạ nghị sĩ cấp liên bang cũng như 36 thống đốc bang và ba người đứng đầu vùng lãnh thổ.

Cũng như mọi cuộc bầu cử khác, đây là cuộc cạnh tranh giữa hai đàng Dân Chủ và Cộng hoà. Trước bầu cử giữa kỳ, đảng Dân chủ của ông Joe Biden nắm đa số ở cả hai viện của Quốc hội và phiếu quyết định của bà Kamala Harris, tạo điều kiện cho ông Biden dễ dàng thông qua các đạo luật theo ý mình.

Tuy nhiên, đảng Dân chủ vẫn có khả năng mất đa số ở Hạ viện trong bầu cử sắp tới. Theo một nghiên cứu, đảng Cộng hoà dự kiến chắc sẽ giành được 212 ghế trong khi đảng Dân chủ chắc chỉ giành được 205 ghế với 18 ghế cạnh tranh rẩt cao, khó có thể đoán được đảng nào sẽ thắng. Đây là ghế ở những bang như Arizona, Michigan, Nevada, Pennsylvania, Wisconsin.

Vào thời điểm hiện tại, có vẻ như các vấn đề lớn nhất trong cuộc bầu cử là nhập cư, tội phạm và chi phí sinh hoạt đắt đỏ. Tất cả đều là những vấn đề đảng Cộng hoà đang có lợi thế. Đảng Cộng hoà có chính sách nhập cư cứng rắn hơn, hợp lòng dân, có chính sách nghiêm ngặt hơn với tội phạm và lẽ dĩ nhiên không chịu trách nhiệm trước nạn lam phát đang hoành hành ở Mỹ gây chi phí sinh hoạt cao.

Các nhà phân tích đều cho rằng cuộc bầu cử giữa kỳ là thử thách đối với đảng cầm quyền và là thước đo "thành tích" của tổng thống tại vị. Ngày 1 tháng Mười Một, tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Joe Biden chỉ còn 42,4%, thấp nhất trong năm 2022. Tồi tệ hơn là chỉ 21% dân Mỹ tin tưởng vào công việc của Quốc hội, 17% hài lòng với tình hình hiện tại và 49% cho răng tình hình kinh tế đang ở mức tồi. Đây là những điều làm cho đảng Dân chủ lo ngại. Đảng Cộng hoà có thể sẽ tận dụng điểm yếu này để giành thêm ghế.

Nếu thắng bầu cử, đảng Cộng hoà sẽ gây khó khăn cho Tổng thống Joe Biden và Nhà trắng có nguy cơ ngưng trệ. Đảng Cộng hoà có thể vận động dừng hoạt động của Uỷ ban điều tra bạo loạn ở Đồi Captol ngày 6 tháng Một năm 2022, đồng thời khai thác những vấn đề liên quan đến con trai của Tổng thống Joe Biden….

Cuộc bầu cử này còn có tác động đến cuộc bầu cử tổng thống năm 2024. Nếu những cử viên được ông Trump ủng hộ không được bỏ phiếu thì ông Trump sẽ ít khả năng trở thành ứng viên của đảng Cộng hoà trong cuộc bầu cử sắp tới. Hai ứng viên là Ron DeSantis và Greg Abbot của đảng Cộng hoà sẽ có nhiều cơ hội hơn. Nếu đảng Dân chủ có thể giành lại ghế ở các bang như Michigan, Pennsylvania hay Wisconsin thì đảng Cộng hoà sẽ sẵn sàng hơn đề cử ông Joe Biden tranh ghế Tổng thống một lần nữa.

Cũng như nhiều cuộc bầu cử giữa kỳ từ trước đến nay, kết quả cuộc bầu cử này cũng sẽ có tác động đến chính sách đối ngoại Mỹ do thay đổi về cán cân lực lượng giữa hai đảng trong Quốc hội. Một số điểm trong chính sách đối ngoại của Tổng thống Joe Biden sẽ không được thực hiện hoặc tắc nghẽn do dảng Cộng hoà nắm đa số ở Hạ viện.

Tính tất cả các yếu tố, đảng Cộng hoà có vẻ như đang tiến tới thắng lợi trong bầu cử giữa kỳ này. Điều đảng Dân chủ lo ngại là bất lợi họ đang gặp phải không chỉ đe dọa những ứng viên của mình ở những nơi từ trước đến nay vẫn coi là khu vực tranh chấp mà còn ở những nơi từ trước đến nay vẫn được coi là vùng an toàn của đảng mình. Các cuộc bầu cử năm 1994, 2010 và 2018 cho thấy ứng viên bị các vấn đề chính trị quốc gia chi phối tới mức mất ghế. Và có vẻ như tình hình hiện tại cũng như vậy ở một số đơn vị bầu cử đảng Dân chủ vẫn thường thắng thế.