Bắt giữ người nước ngoài điều hành 3 công ty tín dụng đen ở Việt Nam
Công an Thành phố Hồ Chí Minh vừa bắt giữ Aigars Plivčs (quốc tịch Latvia, sinh năm 1985) để điều tra hành vi "Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự". Aigars Plivčs là người điều hành các web cho vay tamo.vn và findo.vn, bị phát hiện vào tháng 4/2023.
Aigars Plivčs tại cơ quan điều tra. Ảnh: CACC
Vay lãi kiểu tín dụng đen ở Việt Nam - không cần gặp mặt khách hàng
Theo điều tra, Tập đoàn Sun Finace có trụ sở tại Latvia đã thành lập các trang web tamo.vn và findo.vn thông qua 3 công ty con là Sofi Solutions, Digital Credit và Fincap VN. Các trang web này cho vay tiêu dùng điện tử ở Việt Nam mà không cần gặp mặt khách hàng.
Khách hàng chỉ cần điền thông tin cá nhân (bao gồm họ tên, số điện thoại, email, thu nhập, chi tiêu, Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân, tài khoản ngân hàng, hình ảnh căn cước...) trên trang web để được hệ thống xét duyệt cho vay. Sau khi nhận tiền vào tài khoản ngân hàng, khách hàng sẽ phải ký 3 hợp đồng điện tử: Hợp đồng cho vay cầm đồ, hợp đồng cầm cố tài sản với Digital Credit/Fincap VN và hợp đồng dịch vụ tư vấn với Sofi Solutions.
Các hợp đồng này được lưu trên hệ thống mà không có chữ ký của các bên. Khách hàng có thể xem thông tin khoản vay của mình bằng cách đăng nhập trang web tamo.vn, findo.vn hoặc ứng dụng "tamo", "findo" trên điện thoại.
Aigars Plivčs là nhân viên Tập đoàn Sun Finance có trụ sở chính tại Latvia, đồng thời là giám đốc điều hành và cổ đông 2% của Công ty Sofi Solutions. Người này đã thuê người đứng tên để lập ra 3 Công ty bao gồm: Công ty Sofi Solutions, Công ty Digital Credit/Fincap VN và Công ty trách nhiệm hữu hạn Fincap VN.
Đường dây tín dụng đen - lãi suất gấp 20 lần đến 68 lần mức lãi suất cao nhất theo quy định
Mục đích của Aigars Plivčs là để cho vay lãi nặng qua 2 trang web tamo.vn và findo.vn mà không cần cấp phép. Aigars Plivčs đã thừa nhận trước cơ quan điều tra rằng anh ta biết rõ lãi suất cho vay qua 2 trang web này cao hơn 100%/năm nhưng vẫn tiếp tục thực hiện. Lãi suất cho vay của các công ty do Aigars Plivčs điều hành dao động từ 401,5% đến 1.379,7%/năm, gấp 20 lần đến 68 lần mức lãi suất cao nhất cho phép theo quy định, vi phạm nghiêm trọng Bộ luật dân sự. Theo tính toán của cơ quan Cảnh sát điều tra, Aigars Plivčs đã thu được hơn 780 triệu đồng từ việc cho vay lãi nặng này. Hành vi của Aigars Plivčs có dấu hiệu của tội "Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự" theo khoản 2 điều 201 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Về vụ án "tín dụng đen" núp bóng doanh nghiệp, Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã kiểm tra đồng loạt nhiều địa điểm vào ngày 26/5/2023 và khởi tố 9 bị can. Các bị can này là các Giám đốc, Trưởng phòng, Trưởng bộ phận, Trưởng nhóm của 3 công ty là Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Thương mại Dịch vụ Digital Credit, Công ty trách nhiệm hữu hạn Fincap VN và Công ty trách nhiệm hữu hạn Sofi Solutions. Họ bị cáo buộc phạm tội "Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự".
Cơ quan Cảnh sát điều tra cho biết, 3 công ty trên đã hoạt động cho vay lãi nặng dưới hình thức cầm đồ, tư vấn tài chính trên 2 trang web là tamo.vn và findo.vn. Trong khoảng thời gian từ tháng 4/2019 đến tháng 4/2023, họ đã cho vay hơn 2 triệu lượt với tổng số tiền là hơn 6.072 tỷ đồng và thu được hơn 4.123,4 tỷ đồng lợi nhuận bất chính. Lãi suất cho vay của họ dao động từ 153,2% đến 1.289,67%, cao hơn mức quy định của Bộ luật dân sự từ 7 lần đến 64 lần.
Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự (thường gọi là tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự) được quy định tại Điều 201 Bộ luật hình sự 2015 (được sửa đổi 2017) như sau:
- Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
- Phạm tội mà thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 3 năm.
- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
- Cho vay lãi nặng là trường hợp bên cho vay cho bên vay vay tiền với mức lãi suất gấp 5 lần trở lên mức lãi suất cao nhất quy định tại khoản 1 Điều 468 của Bộ luật dân sự (20%/năm).
Trường hợp cho vay bằng tài sản khác (không phải là tiền) thì khi giải quyết phải quy đổi giá trị tài sản đó thành tiền tại thời điểm chuyển giao tài sản vay.
- Thu lợi bất chính là số tiền lãi vượt quá mức lãi suất vay cao nhất theo quy định của Bộ luật dân sự và các khoản thu trái pháp luật khác của người vay.
Trường hợp thu lợi bất chính là tài sản khác (không phải là tiền) thì phải được quy đổi thành tiền tại thời điểm chuyển giao tài sản vay.
Như vậy, theo Điều 201 Bộ luật hình sự thì người phạm tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự có thể phạt tù đến 3 năm.
