Bảo vệ trẻ nhỏ trên môi trường mạng xã hội TikTok

Anh Thư
14:52 - 10/07/2022
Công dân & Khuyến học trên

Với hàng tỉ tài khoản đăng ký, TikTok đang dần trở thành một trong những nền tảng mạng xã hội phổ biến nhất trên thế giới, đặc biệt là với giới trẻ.

Cần khẳng định rằng, TikTok mang đến không gian giải trí và tạo ra môi trường cho nhiều cá nhân sáng tạo. Nhưng một số cá nhân cũng đang lợi dụng sự "mở" và "kết nối" của ứng dụng này để đạt các mục tiêu của mình, gây hại đến người dùng, đặc biệt là những người trẻ tuổi.

Nhiều nguy cơ rình rập trẻ nhỏ khi sử dụng thiếu cảnh giác

TikTok cho phép người dùng liên hệ với bất kỳ tài khoản nào, không hạn chế vị trí địa lý. Điều này đồng nghĩa với việc, các em nhỏ hoàn toàn có thể nói chuyện với bất kỳ ai, kể cả những người lạ. Được làm quen với nhiều người bạn mới, nhưng các em cũng dễ dàng bị những đối tượng xấu tiếp cận hơn. Ngoài ra, một số tính năng trên Tiktok, trong đó có "Duets"- một tính năng cho phép người dùng phối lại các video của người dùng khác, cũng đã bị những kẻ xấu lợi dụng để gửi tin nhắn khiêu dâm cho trẻ vị thành niên.

Một số nội dung trên TikTok khi chưa kịp thời được kiểm duyệt cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực tới thanh thiếu niên, bao gồm từ những thử thách có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, cho đến các nội dung phân biệt đối xử, lôi kéo, dụ dỗ.

Thêm vào đó, một số nội dung trên TikTok khi chưa kịp thời được kiểm duyệt cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực tới thanh thiếu niên, bao gồm từ những thử thách có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, cho đến các nội dung phân biệt đối xử, lôi kéo, dụ dỗ. Không những vậy, môi trường này cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ khác, từ bắt nạt trực tuyến, tới xâm phạm đời tư, đến gây ra chứng trầm cảm cho người dùng.

Cũng như các nền tảng xã hội khác, TikTok dựa vào thuật toán để phát hiện nội dung nguy hiểm, độc hại trước, sau đó những nội dung này mới được nhân viên của TikTok kiểm chứng và loại bỏ nếu thực sự có hại cho người dùng. Tuy nhiên, TikTok hiện vẫn đang bị chỉ trích vì chưa thực sự hành động một cách triệt để. Các nội dung cổ suý hành động gây nguy hiểm đến sức khoẻ, thậm chí là kích động hành vi tự tử đâu đó vẫn xuất hiện, và trên thực tế đã gây ra nhiều hậu quả.

Theo tờ Euronews đưa tin, năm ngoái, một giám đốc của TikTok cũng đã làm chứng trước Thượng viện Hoa Kỳ về tác động của ứng dụng này tới sức khoẻ tâm thần của thanh thiếu niên.

Nhiều cha mẹ cũng đang vô tình gây nguy hại cho con nhỏ

Các chuyên gia nói rằng việc chia sẻ ảnh trẻ em một cách thoải mái quá sẽ có thể khiến chúng gặp phải nhiều rủi ro từ xấu hổ đến bị đánh cắp danh tính.

Nhiều cha mẹ thường thích chia sẻ hình ảnh các con mình hay những câu chuyện về gia đình mình lên mạng xã hội nói chung và TikTok nói riêng. Tuy nhiên, hành động này có thể gây ra nhiều hậu quả mà chúng ta không thể lường trước được. Việc chia sẻ hình ảnh của con trên mạng xã hội đồng nghĩa với việc, con sẽ xuất hiện ở khắp mọi nơi, thậm chí ở ngay cả những "thế giới" mà cha mẹ muốn các con tránh xa khỏi đó.

Các chuyên gia nói rằng việc chia sẻ ảnh trẻ em một cách bừa bãi có thể khiến chúng gặp phải nhiều rủi ro từ xấu hổ đến bị đánh cắp danh tính.

Ông Ted Leonard, Giám đốc điều hành dịch vụ lưu trữ hình ảnh Photobucket cho biết, các công ty công nghệ có thể sử dụng dữ liệu thu thập được từ những bức ảnh đó để thao túng trẻ em thông qua các công nghệ nhận dạng khuôn mặt.

Ngoài ra, khi bạn đăng một bức ảnh lên mạng xã hội, hình ảnh đó sẽ không thuộc về riêng bạn nữa. Theo Giám đốc điều hành của trang web hỗ trợ kỹ thuật Techloris, Shayne Sherman, mỗi khi bạn tải một bức ảnh lên một trang mạng xã hội, họ có quyền sử dụng những hình ảnh đó theo bất kỳ cách nào mà họ thấy "phù hợp".

Đặc biệt, những chi tiết trong ảnh mà chúng ta dễ bỏ qua lại có thể trở thành manh mối để những đối tượng có ý đồ xấu tìm ra các con. Ngay cả khi bạn tránh các điểm đánh dấu địa lý như biển báo đường phố và số nhà, những bức ảnh vẫn lưu lại các hành trình của bạn. 

Những bức ảnh đời thường cũng ẩn chứa rất nhiều chi tiết có thể khai thác được. Mỗi khi bạn chụp một bức ảnh trong phòng ngủ, phòng tắm, phoặc trong vườn nhà của bạn, có thể cung cấp thông tin về tính cách, sở thích và thậm chí là cả lịch trình sinh hoạt thường ngày của bạn và các con bạn. 

Theo bà Katie Gremột, một chuyên gia an toàn internet, để tối đa hóa sự an toàn trực tuyến của con bạn, hãy hạn chế thông tin bạn chia sẻ về con.

TikTok đang làm gì để bảo vệ người dùng nhỏ tuổi?
Bảo vệ trẻ nhỏ trên môi trường mạng xã hội TikTok - Ảnh 3.

Chiến dịch #SaferTogethertrên TikTok. Ảnh chụp màn hình.

TikTok đã tuyên bố rằng, ưu tiên hàng đầu của nền tảng này là giữ cho mọi người dùng TikTok được an toàn. Hiện nền tảng này đang đẩy mạnh tuyên truyền tại khu vực châu Âu và Australia một số gói tính năng tập trung vào bảo vệ người dùng thanh thiếu niên khỏi những thách thức nguy hiểm.

Quy trình "4 bước": "dừng lại, suy nghĩ, quyết định, hành động" trước khi thực hiện những thử thách trực tuyến trên TikTok

Các biện pháp này bao gồm: thúc đẩy thanh thiếu niên tham gia vào quy trình "4 bước" ("dừng lại, suy nghĩ, quyết định, hành động") trước khi thực hiện những  thử thách trực tuyến; đưa ra danh mục chính sách dành riêng cho các hành vi nguy hiểm và cách để người dùng dễ dàng báo cáo những nội dung này; thường xuyên đăng tải các video chuyên về bảo vệ an toàn cho người dùng TikTok. Trong đó có thể kể đến các video thuộc chiến dịch #SaferTogether, như video với hoạt cảnh các bác sĩ đang cấp cứu cho một thiếu niên gặp tai nạn khi bắt chước động tác mạo hiểm đã xem trên TikTok, đồng thời nhấn mạnh các em phải suy nghĩ kỹ trước khi thử làm điều gì đó nguy hiểm mà mình chưa từng thực hiện.

Trước đó, TikTok cũng đã tài trợ cho Đại học Western Sydney (Australia) để nghiên cứu sâu hơn về những thách thức trực tuyến liên quan đến việc giữ cho những người trẻ tuổi an toàn trên môi trường mạng xã hội, đồng thời xây dựng các chính sách, chương trình và những biện pháp nhằm giảm thiểu rủi ro và tối đa hóa lợi ích của mạng xã hội nói riêng và của kỷ nguyên 4.0 cho giới trẻ".

Hiện nay, TikTok vẫn đang phải đối mặt với những khiếu nại về bảo vệ người dùng. Ngày 5/7, các nhà lãnh đạo Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ đã kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra việc bảo mật dữ liệu người dùng nền tảng video âm nhạc và mạng xã hội TikTok của Trung Quốc tại Mỹ.

Trong thư gửi Chủ tịch Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) Lina Khan, các thượng nghị sĩ Mỹ kêu gọi điều tra kỹ lưỡng cách thức bảo mật dữ liệu cá nhân của TikTok, sau khi có thông tin các cá nhân tại Trung Quốc đang truy cập dữ liệu của người dùng tại Mỹ.

Theo hãng tin AFP, TikTok luôn bác bỏ những cáo buộc cho rằng nền tảng này trao dữ liệu của người dùng tại Mỹ cho Chính phủ Trung Quốc hoặc cho công ty mẹ ByteDance.

Trước đó, giữa tháng 6 vừa qua, giải đáp các câu hỏi của giới chức Mỹ về vấn đề trên, TikTok nêu rõ tất cả các dữ liệu về người dùng ứng dụng này tại Mỹ đều được lưu trữ trên các máy chủ đặt tại Mỹ và hiện do công ty Oracle của Mỹ vận hành.

Mới đây, TikTok cũng đã phúc đáp chất vấn của các thượng nghị sĩ Mỹ thuộc Đảng Cộng hòa về các chính sách lưu trữ và truy cập dữ liệu của nền tảng này. Trong thư phúc đáp, TikTok đã xác nhận thông tin đăng tải trên tờ BuzzFeed về việc các nhân viên của công ty này tại Trung Quốc đã truy cập dữ liệu người dùng tại Mỹ, nhưng khẳng định việc truy cập này "tuân thủ các quy trình kiểm soát an ninh mạng nghiêm ngặt và các giao thức đã được phê duyệt" do nhóm bảo mật của TikTok có trụ sở tại Mỹ giám sát.

Các quan chức của TikTok cũng cho biết mặc dù các kỹ sư của công ty mẹ ByteDance trụ sở tại Trung Quốc có thể làm việc trên thuật toán của nền tảng này, nhưng giao thức mới đảm bảo rằng họ chỉ có thể thực hiện trong môi trường máy tính của Oracle và không thể trích xuất dữ liệu từ môi trường này.

Hiện TikTok cũng đang trong tầm ngắm của Ủy ban về Đầu tư nước ngoài tại Mỹ - một hội đồng gồm nhiều cơ quan chính phủ có nhiệm vụ đánh giá các rủi ro đầu tư nước ngoài đối với an ninh quốc gia Mỹ.

Nguồn: TTXVN