Bản quyền ở Việt Nam có giá 350 tỷ đồng, người hâm mộ có thể không được xem World Cup 2022

Người hâm mộ có thể không được xem World Cup 2022

Chỉ còn 4 tháng nữa là Giải vô địch bóng đá thế giới 2022 (World Cup 2022) - giải đấu lớn nhất hành tinh sẽ được khởi tranh ở Qatar. Lúc này bản quyền World Cup 2022 đang bắt đầu "nóng" lên từng ngày.

Mới đây, đại lý sở hữu bản quyền World Cup 2022 của khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã sang Việt Nam và có buổi làm việc với một số đài và đơn vị truyền thông trong nước. Trước đó, đại lý này đã đưa ra giá bán bản quyền World Cup 2022 ở thị trường Việt Nam là 15 triệu USD (350 tỷ đồng). Đây được xem là con số không tưởng đối với nhiều đơn vị truyền thông sau đại dịch COVID-19.

Cụ thể, con số này cao hơn hẳn so với 4 năm trước khi chưa có dịch COVID-19. Bản quyền World Cup 2018 ở Việt Nam từng được mua với mức giá gần 12 triệu USD. Thậm chí lúc đó, nếu không có hai nhà tài trợ lớn tham gia, Việt Nam cũng không thể mua được. 

Theo lẽ thường của thị trường, giá bản quyền năm nay tăng lên ở World Cup 2022 cũng là chuyện đương nhiên. Tuy nhiên, với mức tăng thêm 30% so với trước thì con số 15 triệu USD được xem là mức giá không tưởng. Đặc biệt là sau hai năm Việt Nam phải chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19, khó có doanh nghiệp nào trong nước có thể tiếp tục đồng hành như trước kia. 

Bức tranh tài trợ và quảng cáo hậu COVID-19 đang khác đi. Đại diện một công ty bản quyền thừa nhận để kêu gọi quảng cáo và thu hồi vốn với mức giá trên là không thể.

Được biết gói bản quyền World Cup trên toàn thế giới thuộc quyền sở hữu của Liên đoàn Bóng đá thế giới (FIFA) và ở mỗi khu vực, Liên đoàn Bóng đá thế giới lại có một đại lý khác nhau để thay mặt rao bán cho các nước của khu vực đó. Giá bản quyền ở mỗi nước là khác nhau.

Ở Đông Nam Á, những quốc gia hiện đã có bản quyền truyền hình World Cup 2022 là Indonesia, Brunei, Campuchia, Malaysia và Philippines là. Mức giá ở mỗi nước là khác nhau và chưa được tiết lộ công khai nhưng nó cũng dựa vào mức độ cuồng nhiệt đối với môn thể thao vua của người dân.

Bản quyền World Cup 2022 mang lại lợi ích gì?

Khi sở hữu bản quyền truyền thông World Cup 2022 trên lãnh thổ Việt Nam, đơn vị sở hữu sẽ được hưởng những quyền lợi cụ thể như: Độc quyền truyền hình (mặt đất, cáp, vệ tinh, IVTV) và không độc quyền phát thanh trên lãnh thổ Việt Nam. Độc quyền truyền phát trên di động và internet (bao gồm OTT) trên lãnh thổ Việt Nam...

Trong gói này, Liên đoàn Bóng đá thế giới cũng yêu cầu các đài bắt buộc phải phát trên kênh quảng bá một số trận đấu nhất định, như trận khai mạc, bế mạc…; để đạt tối thiểu số phần trăm dân số trong nước được xem những trận này. Các điều khoản này đều được quy định cụ thể trong hợp đồng.

Đến thời điểm này chưa có đơn vị nào sở hữu được bản quyền của World Cup bởi vấn đề về giá quá cao. Các đơn vị truyền thông tại Việt Nam đang lên kế hoạch kết hợp với nhau để cùng mua gói bản quyền truyền thông World Cup 2022. Tuy nhiên, các đơn vị đều đựa trên tinh thần là nhất quyết không mua bằng mọi giá, để tránh thua thiệt cho phía Việt Nam.

Chung vốn mua bản quyền World Cup 2022

Hiện tại, do tiềm lực kinh tế không còn dồi dào nên không ít đơn vị truyền thông không mặn mà với bản quyền truyền thông World Cup 2022. Trong khi đó, một số đơn vị đã thảo luận đi đến quyết định chung vốn mua bản quyền truyền thông ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh này.

Đơn vị hợp tác giữa các bên sẽ cùng khai thác thương mại, quyền lợi mỗi bên tùy thuộc vào số tiền mà đơn vị đó bỏ ra. Đơn vị nào bỏ nhiều tiền hơn sẽ được nhiều quyền lợi hơn và ngược lại. Tuy nhiên, dù số tiền mỗi đơn vị bỏ ra là bao nhiêu đi chăng nữa thì chủ trương chung được các bên thống nhất là không mua với giá như đối tác phân phối bản quyền truyền thông World Cup 2022 tuyên bố.

Hiện tại, việc đàm phán đang được tiến hành và theo cách thức sẽ giống như các nước trên thế giới đã làm.

Như tại Thái Lan, True Vision và Amarin TV là hai đài truyền hình của Thái Lan đồng sở hữu bản quyền phát sóng World Cup 2018 tại nước này.

Tại Singapore, 3 tập đoàn truyền thông của nước này gồm Singtel, StarHub, Mediacorp cũng đã chung tay mua bản quyền phát sóng World Cup 2018.

Việt Nam hiện tại đang áp dụng cách thức này vì nếu chạy theo hướng độc quyền thì gần như nắm chắc phần thất bại.

Lịch sử có lặp lại?

Cách đây 4 năm, người hâm mộ Việt Nam từng đứng trước nguy cơ không được xem trực tiếp World Cup 2018 trên truyền hình cũng vì giá bản quyền. Ở thời điểm đó, đại diện phân phối bản quyền World Cup cho Liên đoàn Bóng đá thế giới tại châu Á, Infront Sports & Media đã yêu cầu mức giá lên đến 15 triệu USD – một mức giá quá cao nên quá trình thương thảo giữa các bên diễn ra khó khăn.

Cho đến tháng 6/2018, Việt Nam trở thành quốc gia duy nhất trên thế giới chưa có bản quyền phát sóng World Cup 2018. Bản quyền World Cup 2018 ở Việt Nam đã được "chốt" chậm nhất trong các nước. Cụ thể, khi chỉ còn khoảng một tuần nữa là giải đấu bóng đá lớn nhất hành tinh diễn ra ở xứ sở Bạch dương thì phía Việt Nam mới có nhà tài trợ là tập đoàn Viettel và Vin Group. Sau đó, VTV mới công bố trở thành đơn vị sở hữu bản quyền phát sóng giải đấu danh giá này.

Kịch bản này có thể tái hiện vào năm nay, khi các đơn vị truyền hình một lần nữa "bó tay" với mức giá 15 triệu USD mà đối tác của Liên đoàn Bóng đá thế giới đưa ra. Đây được xem là mức giá vừa phải trong khu vực, nhưng vẫn quá cao so với các đơn vị của Việt Nam.

Theo một chuyên gia tư vấn bản quyền, nếu Việt Nam không mua được bản quyền World Cup 2022 thì các trận đấu vẫn có thể được phát sóng thông qua các đơn vị quốc tế khác, chỉ có điều sẽ không có bình luận tiếng Việt và khai thác thương mại quyền quảng cáo.