AI giải phóng con người khỏi công việc hành chính thế nào?

Quang Minh

18:00 - 27/09/2025

Công dân & Khuyến học trên

AI ngày càng được kỳ vọng không chỉ là công cụ “thông minh” mà còn là trợ thủ trong đời sống hàng ngày, thay con người xử lý các công việc lặt vặt — từ đặt lịch, trả lời email tới quản lý giấy tờ — mở ra kỷ nguyên “cộng sự số” trong mỗi gia đình và văn phòng.

AI trở thành “cộng sự số”: Tiềm năng và giới hạn trong đời sống hiện đại. Ảnh minh hoạ: IT

Khi trợ lý AI số trở thành “cộng sự đắc lực”

Tuần qua, một bài phân tích đăng trên Financial Times đặt ra câu hỏi liệu AI có thể “giải phóng” con người khỏi các công việc hành chính nhàm chán. Theo bài viết, công nghệ AI hiện nay đủ khả năng hỗ trợ con người trong các tác vụ cá nhân – như đặt lịch cuộc hẹn, sắp xếp tài liệu, quản lý email – giúp người dùng tập trung vào những công việc sáng tạo hoặc mang giá trị cao hơn.

Điểm mạnh của AI ở đây là khả năng tự động hóa các công việc lặp lại, dựa trên mô hình học máy dựa trên dữ liệu lịch sử của người dùng. Khi hệ thống AI ngày càng hiểu thói quen, ưu tiên và phong cách cá nhân, nó có thể trở thành “cộng sự số” – làm hộ phần việc “hậu cần” trong cuộc sống.

Tuy nhiên, chuyên gia cũng cảnh báo về rủi ro: tính riêng tư, bảo mật dữ liệu và quyền kiểm soát hệ thống trợ lý AI là điều cần thiết phải đặt lên hàng đầu. Nếu AI can thiệp sâu vào thông tin cá nhân mà không có kiểm soát chặt chẽ, nguy cơ bị lạm dụng hoặc rò rỉ thông tin là rất cao.

Ở Việt Nam, xu hướng AI trợ giúp đời sống cũng bắt đầu manh nha. Nhiều ứng dụng quản lý lịch, trợ lý ảo cá nhân và chatbot nội địa đã ra mắt. Người dùng trong đô thị lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh đã thử nghiệm các trợ lý AI để gửi thư, nhắc việc, phân loại hồ sơ. Tuy vẫn còn rào cản về thói quen và niềm tin, tiếp theo là thách thức từ quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Thách thức và giới hạn của “cộng sự số” AI

Dù AI được ca ngợi là giải pháp tiết kiệm thời gian, các chuyên gia cho rằng vẫn tồn tại nhiều rào cản. Trước hết, công nghệ này chưa hoàn hảo trong xử lý ngữ cảnh phức tạp. Một cuộc hẹn thay đổi phút chót, hay yêu cầu hành chính nhiều tầng nấc thủ tục, vẫn khiến AI lúng túng. Người dùng buộc phải kiểm tra lại, nếu không dễ dẫn đến sai sót nghiêm trọng.

Thứ hai, bảo mật và quyền riêng tư là mối quan ngại lớn. Để trở thành “trợ lý cá nhân”, AI cần tiếp cận email, lịch làm việc, thậm chí dữ liệu tài chính. Nếu cơ chế bảo mật chưa đủ mạnh, thông tin nhạy cảm có thể bị rò rỉ hoặc lợi dụng. Đây là lý do nhiều doanh nghiệp và cơ quan nhà nước còn dè dặt triển khai AI ở quy mô rộng.

Việc phụ thuộc quá nhiều vào AI có thể khiến con người mất kỹ năng tự quản lý và xử lý công việc cơ bản. Thay vì chủ động lên kế hoạch, người dùng dần dựa dẫm vào công nghệ.

Cuối cùng, liệu AI có tiềm năng trở thành “cánh tay đắc lực” hay không thì con người vẫn phải giữ vai trò giám sát, kiểm chứng và quyết định.