Giải Nobel Hóa học năm 2024 vinh danh 3 nhà khoa học Mỹ có công trình ứng dụng công nghệ AI
Giải Nobel Hóa học năm 2024 vừa trao cho 3 nhà khoa học đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để thiết kế và dự đoán cấu trúc protein.
3 nhà khoa học đoạt giải Nobel Hóa học năm 2024. Ảnh: Singtao
Giải Nobel Hóa học năm 2024 đã được công bố vào chiều 9/10 (giờ Hà Nội) trao cho 3 nhà khoa học John Jumper, Demis Hassabis và David Baker. Họ đã đạt được những thành tựu đột phá trong thiết kế protein và dự đoán cấu trúc protein.
Hội đồng Nobel ca ngợi tiến sĩ Baker vì hoàn thành “kỳ tích” tạo ra các loại protein hoàn toàn mới, còn chuyên gia máy tính Demis Hassabis cùng chuyên gia AI John Jumper cũng xứng đáng với giải Nobel vì phát triển Cơ sở dữ liệu cấu trúc protein AlphaFold dùng cho Google DeepMind - chương trình trí tuệ nhân tạo giải mã cấu trúc 3D của protein từ các chuỗi axit amin mà ít nhất 2 triệu nhà khoa học trên thế giới đang sử dụng.
AlphaFold giống như “công cụ tìm kiếm” cấu trúc protein, cho phép truy cập dễ dàng vào hàng loạt mô hình cấu trúc qua đó đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu sinh học lẫn nhiều lĩnh vực khác. “Tiềm năng của loạt khám phá này vô cùng lớn”, theo Hội đồng Nobel.
Tiến sĩ Baker cho biết bản thân cảm thấy vô cùng vinh dự khi được nhận giải thưởng danh giá. Ông nhấn mạnh thành công của mình trong tạo ra protein có sự giúp sức lớn từ nhiều đồng nghiệp, bày tỏ hy vọng công trình nghiên cứu có thể biến thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn.
Tiến sĩ Baker sinh năm 1962 tại Mỹ, hiện là giáo sư Đại học Washington. Chuyên gia Hassabis (sinh năm 1976) đang giữ chức Giám đốc điều hành Google DeepMind; còn chuyên gia Jumper (sinh năm 1985) cũng là nhà khoa học làm việc cho Google DeepMind.
Đây không phải công trình nghiên cứu liên quan đến AI đầu tiên nhận giải Nobel năm nay. Trước đó, hai nhà khoa học John Hopfield và Geoffrey Hinton nhận được giải Nobel Vật lý vì nghiên cứu về mạng lưới thần kinh nhân tạo, đóng vai trò nền tảng của học máy.
Giải Nobel Hóa học năm ngoái thuộc về ba học giả Mỹ nhờ nghiên cứu về hạt nano và các hiệu ứng lượng tử liên quan đến kích thước của chúng. Họ đã tạo thành công các chấm lượng tử và chứng minh nhiều lý thuyết liên quan khác nhau. Hiện tại, công nghệ liên quan đã được áp dụng trong đèn LED, màn hình QLED và công nghệ hình ảnh trong lĩnh vực y tế.