Từ việc thay sách giáo khoa, đến thay cách làm giáo dục
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn tại Hội nghị tổng kết 5 năm triển khai chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông giai đoạn 2020-2025 do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức vừa qua đã nhấn mạnh: "Không chỉ thay sách giáo khoa, chúng ta đang thay cách làm giáo dục".
Một cuộc đổi mới toàn diện, không chỉ ở chương trình hay sách giáo khoa, mà trong toàn bộ cách tiếp cận dạy và học.
Chủ trương xã hội hóa sách giáo khoa lần đầu tiên được thực hiện thành công
Theo báo cáo của Vụ Giáo dục phổ thông cho thấy, sau 5 năm, ngành giáo dục đã hoàn thành toàn bộ khung chương trình giáo dục phổ thông 2018, triển khai đúng lộ trình, bảo đảm tính mở, linh hoạt và hội nhập - một bước tiến lớn trong tư duy xây dựng chương trình quốc gia. Điểm khác biệt rõ nét nhất là chủ trương xã hội hóa sách giáo khoa lần đầu tiên được thực hiện thành công, với sự tham gia biên soạn của 7 nhà xuất bản, 12 công ty cổ phần, 3.844 tác giả.
Thay vì chỉ có một bộ sách duy nhất, các trường được chủ động lựa chọn bộ sách giáo khoa phù hợp, phản ánh tinh thần dân chủ và đổi mới mạnh mẽ. Nhiều địa phương còn biên soạn tài liệu giáo dục địa phương, đưa lịch sử, văn hóa vùng miền vào trường học, khiến bài học gần gũi và sinh động hơn.
Nếu như trước đây, giáo dục chú trọng truyền đạt kiến thức, thì chương trình mới hướng đến phát triển phẩm chất và năng lực người học. Đánh giá không chỉ bằng điểm số, mà còn qua sự tiến bộ, khả năng hợp tác, tư duy và sáng tạo của học sinh.
Chương trình mới, sách giáo khoa mới hướng đến phát triển phẩm chất và năng lực người học.
Trong 5 năm qua, ngành đã được bổ sung gần 66.000 biên chế giáo viên, góp phần giảm áp lực thiếu hụt nhân lực ở các địa phương. Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn theo Luật Giáo dục 2019 tăng ở tất cả bậc học. Cả nước hiện có 26.408 cơ sở giáo dục phổ thông, với tỷ lệ phòng học kiên cố ngày càng cao, số học sinh/lớp giảm, tạo điều kiện học tập tốt hơn.
Chất lượng giáo dục mũi nhọn tiếp tục được khẳng định. Trong giai đoạn 2020-2025, Việt Nam có 173 lượt thí sinh dự Olympic quốc tế và khu vực, giành 159 huy chương - con số chứng minh sức mạnh tri thức Việt Nam.
Bên cạnh đó, từ năm 2024, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng kho học liệu số bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục trên Hệ thống quản lý bồi dưỡng (TEMIS). Hệ thống TEMIS của Bộ Giáo dục và Đào tạo và hệ thống học tập trực tuyến (LMS) của các trường sư phạm, của các đơn vị cung cấp dịch vụ được khai thác hiệu quả, tạo môi trường học tập linh hoạt. Trong đó, nội dung bồi dưỡng tập trung nâng cao năng lực số, kỹ năng mềm trong dạy học và quản lý.
Bộ đang tiếp tục tham mưu xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn, triển khai Luật Nhà giáo, cùng các chính sách về tiền lương, phụ cấp ưu đãi, thu hút và tôn vinh nhà giáo, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với các quy định của pháp luật hiện hành. Khẩn trương hoàn thiện các dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Nhà giáo phù hợp với các Luật Giáo dục, Luật Giáo dục Đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp.
Năm 2030 cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, đây là một cuộc đổi mới toàn diện, không chỉ ở chương trình hay sách giáo khoa, mà trong toàn bộ cách tiếp cận dạy và học.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, ngành Giáo dục đã hoàn thành một chu trình trọn vẹn từ lớp 1 đến lớp 12 đạt được cả chiều rộng và chiều sâu. Đây là một cuộc đổi mới toàn diện, không chỉ ở chương trình hay sách giáo khoa, mà trong toàn bộ cách tiếp cận dạy và học.
Từ năm học 2026-2027, Việt Nam sẽ có một bộ sách giáo khoa thống nhất dùng chung toàn quốc, kế thừa thành quả của giai đoạn xã hội hóa nhưng khắc phục bất cập, bảo đảm sự công bằng, thống nhất trong hệ thống.
Trước đó, vào ngày 22/8 Tổng Bí thư Tô Lâm ký ban hành Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo với 3 nội dung quan trọng liên quan tới sách giáo khoa cho học sinh phổ thông.
Bộ Chính trị yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo phải rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc và phấn đấu tới năm 2030 cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh.
Tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện 4 Nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị ngày 16/9, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tiếp tục nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo đảm cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc. Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu phải có sách giáo khoa mới để sử dụng ngay từ năm học 2026-2027.
Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại, Bộ Giáo dục và Đào tạo có chưa đầy một năm để chuẩn bị bộ sách giáo khoa dùng chung trên cả nước. Cuộc đổi mới chương trình sách giáo khoa với đích cần đến đã rất gần. Làm sao để công cuộc ấy thực sự không chỉ là thay những trang sách mới, mà còn là thay cách nghĩ, cách dạy, cách học.
Thay sách giáo khoa, thay cách làm giáo dục
Nhấn mạnh tăng cường giáo dục STEM, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo trong triển khai chương trình giáo dục mới, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn yêu cầu cần tiến hành một cách cẩn trọng, không chậm nhưng cần có kiểm soát, an toàn.
Bên cạnh các bài học trong sách giáo khoa, học sinh rất hứng thú với các tiết học STEM.
Trước đó, tại Hội nghị Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo năm 2025 được tổ chức vào cuối tháng 7, người đứng đầu Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu rõ "Việc tăng cường giáo dục STEM cần được hiểu đúng, hiểu đủ. Không phải ở mấy phòng học, mấy con robot mà đó là một phương pháp, lấy kiến thức để giải quyết các vấn đề trong học tập và đời sống. Phải có tư duy, giáo dục như vậy, nếu không chỉ tốn tiền mà vô nghĩa. Đó là trao cơ hội cho các em học thật và phải kiên trì với hướng đó".
Từ sách đến STEM là một quá trình thay đổi tư duy, thay đổi cách dạy, cách học. Các Nghị quyết của Bộ Chính trị như Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo càng cho thấy sự quyết tâm bắt kịp xu hướng toàn cầu, xây dựng nền giáo dục hiện đại, đáp ứng yêu cầu phát triển của giai đoạn mới.
- Tham khảo thêm
Link nội dung: https://congdankhuyenhoc.vn/tu-viec-thay-sach-giao-khoa-den-thay-cach-lam-giao-duc-179251018092345223.htm