Nobel Y sinh 2023 vinh danh 2 nhà khoa học với nghiên cứu đột phá về công nghệ mRNA tạo ra vaccine COVID-19
Giải Nobel Y sinh năm 2023 vinh danh 2 nhà khoa học Katalin Kariko (nữ giáo sư chuyên ngành hóa sinh - sinh học phân tử người Hungary) và Drew Weissman (nhà khoa học người Mỹ) với công trình nghiên cứu về công nghệ mRNA trong sản xuất vaccine ngừa COVID-19.
2 nhà khoa học Katalin Kariko và Drew Weissman. Ảnh: Nobelprize
Ngày 2/10, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở thủ đô Stockholm của Thụy Điển đã công bố giải Nobel Y sinh năm 2023 cho 2 nhà khoa học Katalin Kariko và Drew Weissman về những phát hiện mang tính đột phá, thay đổi hiểu biết căn bản về cách mRNA tương tác với hệ miễn dịch.
Đột phá trong công nghệ mRNA tiên phong tạo ra vaccine COVID-19
Tuyên bố của Hội đồng Nobel nhấn mạnh công trình nghiên cứu của 2 nhà khoa học trên đã góp phần thúc đẩy sản xuất vaccine với tốc độ nhanh chưa từng thấy trong suốt thời gian đại dịch COVID-19, một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với con người trong lịch sử hiện đại.
Theo thông cáo báo chí của Hội đồng Nobel, nữ Giáo sư Katalin Kariko đã tìm ra phương pháp giúp ngăn chặn phản ứng của hệ miễn dịch đối với vaccine công nghệ mRNA được sản xuất trong phòng thí nghiệm - vốn là trở ngại lớn nhất đối với mọi liệu pháp điều trị sử dụng công nghệ mRNA.
Nghiên cứu đột phá về công nghệ mRNA đã góp phần thúc đẩy sản xuất vaccine với tốc độ nhanh chưa từng thấy trong suốt thời gian đại dịch COVID-19. Ảnh: Reuters
Năm 2005, bà đã cùng nhà khoa học Weissman phát hiện ra cách điều chỉnh nucleoside, vốn là các khối phân tử cấu tạo nên mRNA, tạo ra mRNA lai có thể xâm nhập vào tế bào mà không cần cảnh báo cho hệ phòng thủ của cơ thể.
Công nghệ này cũng cho thấy những kết quả đầy hứa hẹn để chế tạo vaccine chống lại sốt rét, cúm và bệnh dại hay những liệu pháp chống lại các bệnh như HIV, ung thư và một số bệnh di truyền khác.
Với việc giành giải Nobel Y sinh 2023, 2 nhà khoa học Katalin Kariko và Weissman sẽ nhận giấy chứng nhận, huy chương Nobel và tấm séc trị giá 1 triệu USD từ Vua Carl XVI Gustaf của Thụy Điển. Lễ trao giải sẽ được tổ chức tại Stockholm, Thụy Điển vào ngày 10/12/2023.
Năm 2022, giải thưởng danh giá này đã thuộc về nhà nghiên cứu di truyền học Svante Pääbo, người Thụy Điển, nhằm tôn vinh những phát hiện của ông liên quan chuỗi ADN của loài vượn người và quá trình tiến hóa của loài người.
Chân dung hai nhà khoa học đoạt giải Nobel Y sinh 2023
Bà Katalin Kariko sinh năm 1955 tại Hungary. Hiện bà là Giáo sư, Tiến sĩ chuyên ngành Hóa sinh - Sinh học phân tử, công tác tại Đại học Szeged, Hungary và Đại học Pennsylvania, Mỹ.
Giáo sư Katalin Kariko đã dành gần 10 năm nghiên cứu tại BioNTech - công ty dược phẩm của Đức hợp tác với Pfizer để sản xuất loại vaccine COVID-19 công nghệ mRNA. Bà Kariko là Phó Chủ tịch cấp cao tại Công ty công nghệ sinh học BioNTech của Đức cho tới năm 2022 trước khi làm cố vấn cho công ty.
Trong thời gian công tác tại Đại học Pennsylvania, bà Karikó đã gặp và cộng tác cùng nhà khoa học Drew Weissman.
2 nhà khoa học Katalin Kariko và Drew Weissman. Ảnh: Đại học Pennsylvania
Ông Weissman sinh năm 1959 tại Lexington, Massachusetts, Mỹ. Ông Weissman hiện là Giáo sư tại Trường Y Perelman thuộc Đại học Pennsylvania, chuyên gia nghiên cứu về bệnh truyền nhiễm và vaccine.
Bà Kariko và ông Weissman là 2 trong số 3 nhà khoa học được trao Giải thưởng Khoa học Công nghệ Toàn cầu VinFuture tại Hà Nội tháng 1/2022 cũng với công trình nghiên cứu về mRNA.
Giải thưởng Nobel do nhà khoa học người Thụy Điển Alfred Nobel sáng lập ra từ cách đây hơn một thế kỷ. Đây được coi biểu tượng cho đỉnh cao của thành tựu khoa học, tôn vinh những công trình nghiên cứu mang tính đột phá và quá trình thực hiện thường kéo dài trong nhiều thập kỷ.
“Tuần lễ Nobel 2023” - sự kiện được thế giới đón đợi hằng năm đã được khai màn với việc công bố chủ nhân Giải thưởng Y Sinh vào ngày 2/10 tại Stockholm (Thụy Điển). Tiếp theo đó, Giải thưởng Nobel Vật lý được công bố ngày 3/10. Giải Nobel Hóa học và Văn học lần lượt được công bố vào ngày 4 và 5/10. Giải Nobel Hòa bình là giải thưởng duy nhất được công bố ở Oslo (Na Uy) ngày 6/10. Giải Nobel Kinh tế sẽ khép lại Tuần lễ Nobel vào ngày 9/10.
