Loay hoay một hay nhiều bộ sách giáo khoa

Quyết định chuyển từ bộ sách duy nhất sang xã hội hóa việc biên soạn đã tạo ra những luồng ý kiến trái chiều mạnh mẽ, với những luận điểm thuyết phục từ cả hai phía. Đây không chỉ là một vấn đề học thuật mà còn là một bài toán kinh tế - xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến hàng chục triệu học sinh, phụ huynh và giáo viên trên cả nước.

"Một bộ sách giáo khoa" không còn là lựa chọn duy nhất

Việc có nhiều bộ sách giáo khoa được xem là một bước tiến quan trọng, đưa Việt Nam hội nhập với xu thế giáo dục hiện đại của thế giới. Các chuyên gia giáo dục chỉ ra rằng, mô hình này giúp phá vỡ thế độc quyền, tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh giữa các nhà xuất bản.

Khi các nhà xuất bản phải chạy đua để tạo ra những sản phẩm chất lượng tốt nhất, người hưởng lợi cuối cùng chính là học sinh, với những bộ sách được biên soạn công phu, đa dạng về phương pháp tiếp cận và nội dung.

Thực tế cho thấy, mô hình này đã mang đến sự linh hoạt cho các trường học. Mỗi bộ sách có một triết lý giáo dục riêng, có thể tập trung vào phát triển tư duy sáng tạo, kỹ năng thực hành hay kiến thức chuyên sâu.

Điều này cho phép các trường, tùy vào đặc thù vùng miền và trình độ học sinh, có thể lựa chọn bộ sách phù hợp nhất, từ đó nâng cao chất lượng dạy và học. Chẳng hạn, một trường ở thành phố lớn có thể ưu tiên bộ sách có nhiều bài tập nâng cao trong khi một trường ở vùng sâu vùng xa có thể chọn bộ sách có nội dung dễ hiểu, gần gũi với cuộc sống hàng ngày của các em.

Một ưu điểm khác của việc có nhiều bộ sách là khuyến khích sự sáng tạo trong đội ngũ giáo viên. Thay vì chỉ giảng dạy theo một khuôn mẫu cứng nhắc, giáo viên có thể tham khảo, chắt lọc kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau để xây dựng bài giảng sinh động, phù hợp hơn với học sinh của mình.

Những nỗi lo khi sử dụng nhiều bộ sách giáo khoa

Tuy nhiên, mặt trái của mô hình nhiều bộ sách giáo khoa cũng đang bộc lộ nhiều vấn đề đáng lo ngại. Mối bận tâm lớn nhất đến từ phụ huynh và học sinh là sự thiếu thống nhất. Khi mỗi trường chọn một bộ sách khác nhau, việc học sinh chuyển trường sẽ gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi các em phải làm quen lại với hình thức mới.

Vấn đề chi phí cũng là một gánh nặng không nhỏ. Nhiều phụ huynh phản ánh rằng giá sách giáo khoa tăng cao, và họ phải chi trả thêm cho sách bài tập hoặc các tài liệu bổ trợ đi kèm, gây ra sự lãng phí không cần thiết.

Câu hỏi về việc liệu phụ huynh và giáo viên có đủ chuyên môn để đưa ra lựa chọn sách giáo khoa tối ưu hay không cũng là một điểm gây tranh cãi. Nhiều người lo ngại rằng quyết định cuối cùng có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố "bên ngoài", dẫn đến những lựa chọn thiếu khách quan.

Bên cạnh đó, việc có nhiều bộ sách cũng làm dấy lên những nghi ngại về nguy cơ cạnh tranh không lành mạnh giữa các đơn vị biên soạn và xuất bản. Áp lực về doanh số có thể khiến các đơn vị này tìm mọi cách để "tiếp thị" sản phẩm, thậm chí có thể ảnh hưởng đến quá trình lựa chọn sách ở cấp cơ sở.

Sử dụng một hay nhiều bộ sách giáo khoa đều là bài toán khó?

Thực tế cho thấy, việc quay trở lại bộ sách giáo khoa duy nhất dường như là một bước lùi không khả thi. Tuy nhiên, để giải quyết những bất cập hiện tại, cần có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả.

Thứ nhất, cần có một cơ chế kiểm duyệt chặt chẽ và minh bạch hơn để đảm bảo chất lượng của tất cả các bộ sách. Bộ Giáo dục và Đào tạo cần đóng vai trò kiểm soát, đảm bảo các bộ sách đều tuân thủ khung chương trình chung và cung cấp kiến thức nền tảng vững chắc.

Thứ hai, cần xây dựng một quy trình lựa chọn sách giáo khoa công khai, dân chủ tại các trường học. Quyết định cuối cùng nên được đưa ra dựa trên ý kiến đóng góp của giáo viên bộ môn, ban giám hiệu và phụ huynh, đảm bảo tính khách quan và phù hợp.

Thứ ba, cần có những chính sách hỗ trợ về giá sách, đặc biệt là đối với học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Việc triển khai các thư viện số hoặc sách giáo khoa điện tử có thể là một giải pháp hữu hiệu để giảm bớt gánh nặng tài chính cho gia đình.

Cuộc tranh luận về việc sử dụng một hay nhiều bộ sách giáo khoa phản ánh sự trăn trở của toàn xã hội về tương lai giáo dục. Sẽ không có một đáp án hoàn hảo cho tất cả mọi người, nhưng bằng cách lắng nghe, đối thoại và đưa ra các giải pháp phù hợp, ngành giáo dục có thể đưa ra phương án tốt nhất phù hợp với mục tiêu của Chương trình hiện hành.

Link nội dung: https://congdankhuyenhoc.vn/loay-hoay-mot-hay-nhieu-bo-sach-giao-khoa-179250814163604577.htm