Hội nghị STEM Innovation Petrovietnam: Sôi nổi, thực chất và lan tỏa

Từ rất sớm, phòng họp Bạch Hổ đã rộn ràng tiếng nói cười, những cuộc trao đổi nối dài giữa các chuyên gia, thầy cô và phóng viên. Hơn một trăm đại biểu trực tiếp cùng gần 600 đại biểu tại hơn 100 điểm cầu trực tuyến đã tạo nên một không gian hội nghị đa lớp, sống động và đầy sức gợi. Giữa bầu không khí ấy, câu chuyện về hành trình 100 phòng STEM Innovation Petrovietnam hiện lên rõ nét hơn: không chỉ là trang thiết bị hay tiến độ thi công, mà là khát vọng đưa STEM trở thành dòng chảy tự nhiên trong từng lớp học, nơi mỗi đứa trẻ được chạm vào công nghệ, sáng tạo và tương lai của chính mình.

Không khí khẩn trương, hiệu quả tại Hội nghị STEM Innovation Petrovietnam

Có mặt trước cuộc họp hàng nửa giờ đồng hồ, chúng tôi đã cảm nhận được không khí rộn ràng và đầy sức sống tại phòng họp Bạch Hổ của Petrovietnam. Các dãy ghế nhanh chóng kín chỗ với hàng trăm đại biểu có mặt trực tiếp: từ các chuyên gia STEM, đại diện Cơ quan quản lý, hiệu trưởng các trường đến đông đảo phóng viên báo chí. Trên hệ thống trực tuyến, gần 600 đại biểu tại hơn 100 điểm cầu cũng đồng thời kết nối, tạo nên một không gian hội thảo đa tầng, sôi nổi và lan tỏa.

Trước giờ khai mạc, nhiều nhóm đại biểu, chuyên gia đã tranh thủ trao đổi về tiến độ triển khai 100 phòng STEM trên cả nước, bàn luận về mô hình hay đặt câu hỏi về khung năng lực giáo viên trong giai đoạn tới. Những cuộc trò chuyện ấy diễn ra liên tục, gợi cảm giác về một diễn đàn đậm tính thực tế.

Trao đổi tại Hội nghị TS. Thái Văn Tài - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Phổ thông (Bộ GD-ĐT) nhìn nhận, STEM Innovation Petrovietnam là chương trình đầy tâm huyết đồng hành cùng ngành giáo dục của Petrovietnam. "STEM Innovation Petrovietnam là việc làm rất ý nghĩa, kịp thời, cách tiếp cận mới. Việc đưa STEM vào vận hành là nhiệm vụ quan trọng sau khi tiếp nhận các phòng STEM bàn giao. Điều tôi tâm đắc nhất là việc trang bị 100 phòng học chỉ là điểm bắt đầu sau đó là chuyển giao kỹ thuật, tập huấn, xây dựng các kế hoạch hành động để đưa giáo dục STEM trở thành chương trình giáo dục thực chất trong nhà trường", TS. Thái Văn Tài chia sẻ.

Theo TS. Thái Văn Tài, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 xác định năng lực sáng tạo là năng lực quan trọng nhất cần trau dồi, phát triển cho trẻ. Nếu không có sự hỗ trợ của Petrovietnam, ngành Giáo dục vẫn phải làm, nhưng có sự hỗ trợ của Tập đoàn thì việc này trở nên thuận lợi hơn rất nhiều. "Trong Nghị quyết 71, Bộ GD-ĐT được giao nhiệm vụ mở rộng các khối học và ngành học về giáo dục STEM trong nhà trường nhằm đào tạo nguồn nhân lực cho tương lai. Hiện nay, đầu vào tuyển sinh cho lĩnh vực này mới đáp ứng khoảng 40% nhu cầu. Thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng và tập huấn giáo viên. Trong bối cảnh đó, mô hình STEM Innovation Petrovietnam trở thành sự bổ sung kịp thời, góp phần hỗ trợ hệ thống giáo dục mở rộng năng lực đào tạo STEM", Vụ trưởng Vụ Giáo dục Phổ thông nhấn mạnh.

Nêu lên đề xuất tại Hội nghị, TS. Thái Văn Tài cho rằng, 100 phòng thực hành STEM Innovation Petrovietnam cần được tiếp cận là mô hình mở rộng theo Nghị quyết 71 và Nghị quyết 57, là vệ tinh hạt nhân để triển khai cho khu vực cụm, vùng chuyên môn. TS. Thái Văn Tài đề nghị Petrovietnam phối hợp Bộ GD-ĐT xây dựng chương trình tập huấn cho giáo viên từ 100 phòng STEM hạt nhân, tạo môi trường vận hành tốt nhất cho các phòng STEM cũng như tạo sự lan tỏa tại địa phương.

Góp ý tại hội nghị, TS. Đặng Văn Sơn - Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội), Trưởng ban chuyên môn ngày hội STEM Việt Nam khẳng định, chương trình STEM Innovation Petrovietnam mang ý nghĩa đặc biệt, thể hiện vai trò tiên phong của một doanh nghiệp Nhà nước trong công tác xã hội hóa giáo dục. Ông Sơn đề xuất, Petrovietnam và các đơn vị tiếp tục đồng hành bằng cách hỗ trợ kỹ thuật, cử chuyên gia và nhà thầu tham gia bảo trì thiết bị, tập huấn vận hành các phòng STEM; đồng thời nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên thông qua các khóa bồi dưỡng, hướng dẫn thiết kế bài giảng dựa trên trang thiết bị đã có và các mẫu đã giảng dạy.

Đối với học sinh và giáo viên, phòng học STEM phải trở thành không gian mở cho học sinh khám phá, nghiên cứu, giáo viên nâng cấp mở rộng giáo trình trong công tác đào tạo, thành lập các câu lạc bộ STEM, hướng dẫn học sinh sử dụng các trang thiết bị STEM, các trang thiết bị cung cấp cho Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 cấp trung học hiện nay. Đối với nhà trường, cần xây dựng kế hoạch sử dụng dài hạn, tổ chức hoạt động câu lạc bộ định kỳ và kết nối mạng lưới STEM giữa các trường để tạo mạng lưới tri thức, chia sẻ dữ liệu, kinh nghiệm.

TS. Sơn cũng gợi ý mở rộng liên kết các phòng STEM trong nước với các phòng STEM quốc tế, mở cho các trường trong khu vực tham gia, đưa giáo viên tham gia các chương trình đào tạo chuẩn quốc tế. Đồng thời, phối hợp với Petrovietnam và đơn vị truyền thông để tạo sân chơi cho các em học sinh nhằm khai thác phòng học hiệu quả cao nhất, sử dụng nhiều nhất, đúng mục đích, để đầu tư STEM thực sự tạo ra giá trị.

Hiệu trưởng THCS Cầu Giấy Lưu Văn Thông cho biết, nhà trường vinh dự tiếp nhận phòng STEM hiện đại trong chương trình STEM Innovation Petrovietnam với hệ thống robot và thiết bị tiên tiến. Nhà trường đã lựa chọn giáo viên trẻ, năng lực công nghệ thông tin tốt để tập huấn, làm chủ công nghệ và hướng dẫn học sinh theo nhóm nòng cốt. Từ cơ sở được đoàn khách quốc tế Mỹ đánh giá đây là phòng STEM hiện đại nhất, trường đã tổ chức nhiều cuộc thi STEM, thu hút đông đảo học sinh và phụ huynh tham gia. Trong giai đoạn tới, trường sẽ phát triển các cuộc thi khởi nghiệp, sáng tạo, kết nối giáo dục trong nước và quốc tế.

Đặc biệt, tại điểm cầu Lạng Sơn, thầy Đặng Tuấn Cường - Hiệu trưởng trường THCS Tam Thanh (Lạng Sơn) chia sẻ nhưng kinh nghiệm khi đưa giáo dục STEM ở vùng khó. Đồng thời cũng cho biết về kế hoạch vận hành các phòng STEM sau bàn giao, nhà trường đang xây dựng kế hoạch trên 3 trụ cột: chính khóa, trải nghiệm và hướng nghiệp. Để đảm bảo hiệu quả, nhà trường hướng tới kiện toàn bộ máy phụ trách STEM, phân công giáo viên có kinh nghiệm, tổ chức đào tạo toàn bộ đội ngũ, xây dựng ngân hàng bài giảng, video và tài liệu riêng. Việc đánh giá học sinh chuyển sang dựa trên sản phẩm và năng lực. Trường cũng sẽ tận dụng cơ sở vật chất hiện có, huy động nguồn lực xã hội, minh bạch trong triển khai và hướng tới lan tỏa mô hình STEM tới các trường trong tỉnh, kết nối liên tỉnh, quốc gia, quốc tế.

Những trao đổi sôi nổi của các đại biểu khiến chúng tôi chợt liên tưởng đến khoảnh khắc một buổi chiều, bên hành làng lớp học của THCS Hướng Đạo (Phú Thọ), ánh sáng từ phòng học STEM hắt ra một dải vàng dịu. Bên trong, các học sinh chụm đầu quanh các linh kiện robot, từng tiếng reo khe khẽ nổi lên khi một mạch điện sáng đúng nhịp. Cách đó cả ngàn cây số, ở Buôn Ma Thuột (Đak Lak), một nhóm học sinh dân tộc thiểu số lần đầu được chạm tay vào máy in 3D, mắt lấp lánh. Và ở Lạng Sơn, các giáo viên đang tranh luận sôi nổi về bài dạy STEM mới, nơi mỗi tiết học là một cuộc khám phá công nghệ...

Những khoảnh khắc ấy có lẽ không dễ xuất hiện nếu thiếu đi một sáng kiến bắt đầu từ giữa năm: STEM Innovation Petrovietnam - chương trình được xem là bước đi lớn nhất của một doanh nghiệp Việt Nam trong việc kiến tạo hạ tầng giáo dục khoa học - công nghệ cho các trường THPT.

Nhưng điều đặc biệt hơn chính là những tiếng nói, những âm hưởng lớn lao đã nảy nở xung quanh chương trình ấy. Rất nhiều ý kiến của các vị Đại biểu Quốc hội, Lãnh đạo Ngành Giáo dục, thầy cô giáo và học sinh… đã dệt thành một tấm bản đồ khiến người ta có thể thấy được tương lai giáo dục Việt Nam: một nền giáo dục dựa trên thực hành, công nghệ, sáng tạo và cơ hội bình đẳng cho mọi đứa trẻ.

Đại biểu Quốc hội Hà Ánh Phượng - người từng vào danh sách 50 giáo viên xuất sắc nhất toàn cầu cho rằng, chương trình "STEM Innovation Petrovietnam" có ý nghĩa rất lớn cả trước mắt lẫn lâu dài. Việc đầu tư 100 phòng STEM đạt chuẩn quốc tế trên phạm vi 34 tỉnh, thành tạo cú hích mạnh cho hạ tầng giáo dục STEM phổ thông, giúp nhiều trường, đặc biệt ở vùng khó khăn, có không gian học tập hiện đại, nơi học sinh được "học qua làm", thí nghiệm, thiết kế và giải quyết vấn đề thực tiễn.

Chương trình còn tạo ra một mạng lưới phòng STEM liên thông toàn quốc, có chuẩn vận hành và kết nối chia sẻ học liệu, sân chơi sáng tạo giữa các địa phương, qua đó nâng cao mặt bằng chất lượng STEM và thu hẹp chênh lệch vùng miền. Về lâu dài, đây là cách ươm mầm nhân lực khoa học, công nghệ rất thiết thực, góp phần chuyển dạy học từ nặng lý thuyết sang phát triển năng lực sáng tạo, đồng thời gắn nhà trường với nhu cầu nhân lực của nền kinh tế tri thức và các ngành công nghiệp mũi nhọn. Nếu được triển khai đồng bộ cùng với đào tạo giáo viên, ngân sách vận hành và cơ chế phối hợp hiệu quả với ngành giáo dục, chương trình hứa hẹn mang lại tác động lan tỏa, ổn định và bền vững cho STEM Việt Nam trong thời gian tới.

Đại biểu Quốc hội Phạm Đình Toản, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nhấn mạnh tác động lan tỏa dài hạn của chương trình. Không chỉ giúp các trường học được thí điểm nâng cao chất lượng giáo dục, "STEM Innovation Petrovietnam" còn có khả năng trở thành mô hình mẫu để nhân rộng ở nhiều địa phương trên cả nước. Đây chính là cách mà một doanh nghiệp nhà nước có thể đóng góp bền vững cho xã hội - không chỉ tài trợ, hỗ trợ mà còn chủ động dẫn dắt xu thế đổi mới sáng tạo trong giáo dục. Điều này phù hợp với tinh thần của Nghị quyết 71-NQ/TW, coi đổi mới giáo dục - đặc biệt là giáo dục STEM cùng với chuyển đổi số là một trong những "đột phá chiến lược" để phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Việc triển khai chương trình STEM cũng cho thấy một xu hướng mới trong chiến lược phát triển bền vững của Petrovietnam: đầu tư cho nguồn nhân lực tương lai, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học và công nghệ - nơi Tập đoàn cần hàng chục nghìn lao động chất lượng cao trong các thập kỷ tới để phục vụ công nghiệp năng lượng, dầu khí, chuyển dịch năng lượng và các lĩnh vực mới như hydro xanh, LNG hay năng lượng tái tạo.

Cùng quan điểm bà Phạm Thúy Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính Quốc hội nhìn nhận, việc Petrovietnam đầu tư vào giáo dục STEM là phần mở rộng tự nhiên của một tập đoàn trụ cột quốc gia. Petrovietnam không chỉ đóng góp lớn vào GDP, ngân sách và tạo công ăn việc làm cho hàng chục nghìn lao động, mà còn góp phần quan trọng vào đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển công nghiệp phụ trợ, logistics, dịch vụ biển. Đặc biệt bà Chinh đánh giá, Petrovietnam là một lực lượng tiên phong trong đổi mới công nghệ, từ số hóa vận hành mỏ dầu đến phát triển năng lượng sạch và đầu tư vào giáo dục kỹ thuật, đào tạo nghề. Theo bà, "đầu tư cho STEM" chính là một phần của chiến lược đó - phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho tương lai, đảm bảo năng lực tự chủ và sức cạnh tranh quốc gia trong giai đoạn chuyển đổi năng lượng.

Khi hội nghị khép lại, nhiều đại biểu vẫn nán lại bên hành lang phòng họp Bạch Hổ để tiếp tục trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, bàn thêm những phương án vận hành các phòng STEM trong giai đoạn tới. Không khí ấy gợi lên cảm giác chương trình STEM Innovation Petrovietnam đã mở ra một chặng đường mới – nơi doanh nghiệp, nhà trường, chuyên gia và ngành giáo dục cùng bước chung trên một lộ trình dài hơi.

Từ những căn phòng học sáng đèn vào cuối buổi chiều ở Hướng Đạo, đến niềm háo hức của học sinh vùng cao khi lần đầu chạm tay vào robot hay máy in 3D; từ một lớp học nhỏ ở Lạng Sơn đến trung tâm đô thị như Hà Nội hay TP.HCM - tất cả đang được kết nối bằng chung một dòng chảy: niềm tin vào giáo dục khoa học, vào thế hệ trẻ, vào việc học sinh Việt Nam xứng đáng được tiếp cận với điều tốt nhất.

Và có lẽ đó cũng là ý nghĩa lớn nhất của sáng kiến này. 100 phòng STEM chỉ là điểm khởi đầu. Điều đang lan tỏa mạnh mẽ hơn là một tinh thần mới: dám mơ xa, dám đầu tư cho tri thức, đưa học sinh vào trung tâm của đổi mới giáo dục. Khi những căn phòng ấy sáng lên, dù ở miền núi hay vùng đô thị, chúng không chỉ thắp sáng bài học - mà còn thắp lên cơ hội, khát vọng và sự tự tin của một thế hệ công dân khoa học - công nghệ trong tương lai.

STEM Innovation Petrovietnam vì vậy không chỉ là một chương trình của Petrovietnam, mà đang trở thành một phần của câu chuyện lớn hơn: câu chuyện về hành trình xây dựng một nền giáo dục hiện đại, thực chất và nhân văn - nơi mọi đứa trẻ đều có quyền chạm vào tương lai bằng chính đôi tay và trí tuệ của mình.

Link nội dung: https://congdankhuyenhoc.vn/hoi-nghi-stem-innovation-petrovietnam-soi-noi-thuc-chat-va-lan-toa-179251204143614209.htm