Giáo viên và những cuộc thi "vô bổ"

Thi giáo viên giỏi - cuộc trình diễn hơn là đánh giá

Nhiều năm qua, cuộc thi giáo viên dạy giỏi các cấp vẫn được tổ chức đều đặn. Mục tiêu ban đầu rất tốt đẹp, đó là tạo cơ hội để giáo viên học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, phát triển chuyên môn. Tuy nhiên, cách làm ở không ít trường học đã và đang đi chệch hướng.

Một tiết dạy "thi" thường được chuẩn bị công phu như một buổi trình diễn, với kịch bản, đạo cụ, thiết bị dạy học được dàn dựng tỉ mỉ. Có khi, cả tổ chuyên môn cùng "ra quân" hỗ trợ để một giáo viên có tiết dạy thật ấn tượng. Nhưng câu hỏi đặt ra, liệu một tiết dạy được "diễn" hoàn hảo có phản ánh đúng năng lực thực tế hay không?

Giáo viên có thể dạy rất hay trong một tiết thi, nhưng nếu trong suốt năm học, học sinh không tiến bộ, thì danh hiệu "giỏi" đó còn ý nghĩa gì?

Để đánh giá giáo viên thực chất hơn, nhà trường nên dựa vào chất lượng học sinh, bằng cách tổ chức các bài kiểm tra chung, hỏi ý kiến học sinh về sự hứng thú và tiến bộ của các em. Chính kết quả học tập và sự phản hồi chân thật từ học trò mới là thước đo giá trị của một người thầy.

Sáng kiến - hình thức cần được thay đổi

Từng là hoạt động ý nghĩa nhằm lan tỏa đổi mới trong giảng dạy, sáng kiến giờ đây đã biến thành thủ tục hành chính. Nhiều giáo viên chỉ viết để đủ hồ sơ xét danh hiệu, bất kể có thật sự áp dụng hay không.

Không ít người sao chép từ Internet, thậm chí dùng công cụ AI để viết hộ. Người chấm đọc qua loa, người nộp cũng chẳng buồn xem lại. Hệ quả là sáng kiến mất đi giá trị thực tiễn, trở thành một hình thức đối phó.

Nếu không có cơ chế áp dụng và nhân rộng những sáng kiến thực sự hiệu quả, thì việc bắt buộc giáo viên viết sáng kiến mỗi năm nên được bãi bỏ. Thay vào đó, ngành giáo dục cần ghi nhận và khen thưởng đúng mức những đổi mới đã chứng minh được hiệu quả qua kết quả dạy học cụ thể.

Thi làm đồ dùng dạy học - khi mọi thứ đã sẵn có

Khi điều kiện vật chất còn thiếu thốn, cuộc thi làm đồ dùng dạy học từng là dịp để thầy cô phát huy sáng tạo, khắc phục khó khăn. Nhưng trong bối cảnh hiện nay, thiết bị dạy học đã được cung cấp khá đầy đủ, giáo viên không cần tự tay làm mô hình hay dụng cụ nữa.

Thay vì đầu tư công sức vào những sản phẩm "thi", nên tổ chức các lớp tập huấn về việc sử dụng thiết bị hiện đại, khai thác phần mềm hỗ trợ giảng dạy hoặc thiết kế bài giảng số. Một tiết học hấp dẫn đến từ năng lực sư phạm và khả năng ứng dụng công nghệ - chứ không phải từ một mô hình mang tính trưng bày.

Các cuộc thi học sinh - đừng biến thành cuộc thi của người lớn

Nhiều trường vẫn lấy thành tích học sinh làm thước đo cho giáo viên, khiến các cuộc thi trở nên méo mó. Trong các cuộc thi STEM chẳng hạn, sản phẩm dự thi ban đầu đáng ra phải do học sinh sáng tạo, nhưng nay lại thường được người lớn làm hộ. Có những sản phẩm mà giáo viên hoặc phụ huynh làm đến 80%, học sinh chỉ đứng tên cho có.

Điều này cực kỳ nguy hại cho sự phát triển của học sinh. Các em sẽ quen với việc được làm thay, đánh mất niềm vui khám phá và tinh thần học hỏi. Nếu các cuộc thi này vẫn được duy trì, cần đặt tiêu chí phù hợp với lứa tuổi, coi đó là sân chơi học tập nhẹ nhàng, không phải cuộc đua thành tích của người lớn.

Thi đua đúng nghĩa phải là khích lệ đổi mới và sáng tạo, chứ không phải chạy theo danh hiệu. Trong nghề giáo, những nỗ lực thầm lặng như kiên trì với học sinh yếu, đổi mới từng phương pháp, hay chăm lo cho lớp chủ nhiệm… mới là giá trị thực sự của người thầy.

Link nội dung: https://congdankhuyenhoc.vn/giao-vien-va-nhung-cuoc-thi-vo-bo-179251104155452497.htm