Dạy học tích hợp trung học cơ sở theo hướng dẫn mới

Yêu cầu về dạy học tích hợp từ Bộ Giáo dục và Đào tạo

Theo hướng dẫn, việc phân công giáo viên phải bảo đảm sự phù hợp giữa chuyên môn đào tạo và mạch nội dung được giao giảng dạy.

Đối với môn Khoa học tự nhiên, các mạch nội dung gồm: Chất và sự biến đổi của chất; Năng lượng và sự biến đổi; Vật sống; Trái đất và bầu trời. Giáo viên được đào tạo, bồi dưỡng có thể đảm nhiệm từ 2 mạch nội dung trở lên hoặc toàn bộ chương trình, song việc triển khai cần thực hiện từng bước, bảo đảm yêu cầu chuyên môn để duy trì chất lượng.

Thực trạng triển khai tại cơ sở

Thực tế tại nhiều trường trung học cơ sở cho thấy, phần lớn giáo viên Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý được đào tạo theo đơn môn nên việc giảng dạy toàn bộ môn tích hợp còn hạn chế.

Giáo viên Vật lý chưa nắm vững kiến thức Hóa học và Sinh học ở mức chuyên sâu. Giáo viên Hóa học khó giảng dạy sâu về Vật lý và Sinh học.

Giáo viên Sinh học gặp khó khi đảm nhiệm các nội dung Vật lý và Hóa học ở mức nâng cao. Giáo viên Lịch sử, địa lý cũng gặp tình trạng như vậy.

Với kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa, giáo viên vẫn có thể truyền đạt. Tuy nhiên, khi học sinh đặt câu hỏi mở rộng hoặc chuyên sâu, nhất là ở lớp chọn, giáo viên "chéo môn" thường lúng túng, thậm chí có trường hợp không trả lời ngay trên lớp.

Một số giáo viên dù đã hoàn thành khóa bồi dưỡng và được cấp chứng chỉ môn Khoa học tự nhiên vẫn chưa tự tin khi dạy các nội dung ngoài chuyên môn gốc. Do đó, nhiều trường lựa chọn phân công theo chuyên môn ban đầu: giáo viên Vật lý dạy phần Vật lý, giáo viên Hóa học dạy phần Hóa học, giáo viên Sinh học dạy phần Sinh học, giáo viên Lịch sử dạy phần Lịch sử...

Cách làm này giúp bảo đảm độ chính xác về kiến thức và tạo thuận lợi cho học sinh tiếp thu, nhưng chưa đạt mục tiêu "một giáo viên dạy tích hợp" của chương trình.

Linh hoạt theo điều kiện là giải pháp tạm thời

Chỉ đạo "phù hợp với tình hình thực tiễn" giúp các trường giảm áp lực về nhân sự, cơ sở vật chất trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, nếu coi đây là giải pháp lâu dài, mục tiêu phát triển tư duy liên môn và khả năng kết nối kiến thức, vốn là tinh thần của dạy tích hợp, có thể không đạt hiệu quả như mong muốn.

Ngoài ra, việc áp dụng linh hoạt tùy điều kiện địa phương cũng dẫn đến sự chênh lệch giữa các trường và các khu vực, ảnh hưởng tới tính thống nhất của chương trình.

Giải pháp nào để khắc phục?

Để dạy tích hợp ở bậc trung học cơ sở đạt hiệu quả, cần xây dựng lộ trình bồi dưỡng giáo viên rõ ràng, kết hợp đào tạo tích hợp ngay từ trường sư phạm với bồi dưỡng giáo viên đang giảng dạy.

Bổ sung biên chế, tuyển mới giáo viên có khả năng dạy tích hợp, giảm tình trạng "chéo môn" kéo dài.

Đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phù hợp với yêu cầu từng mạch nội dung. Đánh giá định kỳ việc triển khai ở từng địa phương để có điều chỉnh kịp thời, bảo đảm chất lượng và sự đồng đều trong toàn quốc.

"Linh hoạt" cần được xác định là giải pháp chuyển tiếp, không trở thành cách làm mặc định. Khi đội ngũ giáo viên đủ năng lực và điều kiện được bảo đảm đồng bộ, dạy tích hợp mới có thể phát huy đầy đủ hiệu quả, đáp ứng mục tiêu đổi mới giáo dục phổ thông.

Link nội dung: https://congdankhuyenhoc.vn/day-hoc-tich-hop-trung-hoc-co-so-theo-huong-dan-moi-179250812141907936.htm