Tương lai việc làm trong thời đại AI: Nâng cấp kỹ năng hay bị bỏ lại?

Minh Phú
18:35 - 16/11/2025

Nỗi lo về việc AI thay thế con người ngày càng hiện hữu, được củng cố bởi hàng loạt thông tin cắt giảm nhân sự từ các tập đoàn lớn. Vậy làm thế nào để bạn không trở thành "nạn nhân" của cuộc cách mạng AI này?

Tương lai việc làm trong thời đại AI: Nâng cấp kỹ năng hay bị bỏ lại?   - Ảnh 1.

Amazon sa thải hàng loạt nhân viên. Hình ảnh: Getty

Amazon và làn sóng sa thải: Chỉ là khởi đầu?

Năm 2025 đang chứng kiến những biến động lớn trong thị trường lao động, đặc biệt với sự trỗi dậy mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI).

Mới đây, Amazon đã quyết định cắt giảm 14.000 vị trí việc làm. Beth Galetti, Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách trải nghiệm nhân sự và công nghệ tại Amazon, cho biết mục tiêu của việc cắt giảm là "giảm bớt thủ tục hành chính, loại bỏ nhiều lớp và chuyển dịch nguồn lực". Động thái này không phải là cá biệt. Hàng loạt ông lớn công nghệ như Microsoft, Google, IBM và Salesforce cũng đang tái cấu trúc, cắt giảm các vị trí trung gian và tập trung đầu tư vào các nền tảng AI và trung tâm dữ liệu.

Tuy nhiên, ảnh hưởng của AI không chỉ giới hạn trong lĩnh vực công nghệ. UPS đã cắt giảm khoảng 14.000 vị trí quản lý trong 22 tháng qua và Target cũng tuyên bố cắt giảm 1.800 vị trí. Điều này cho thấy AI đang tác động đến nhiều ngành nghề khác nhau.

Dario Amodei, Giám đốc điều hành của Anthropic, thậm chí còn cảnh báo rằng AI có thể loại bỏ một nửa số việc làm văn phòng mới vào nghề, đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên 10-20% trong vòng 1-5 năm tới. Những con số này gióng lên hồi chuông cảnh báo cho giới chuyên môn.

Làm thế nào để tồn tại và phát triển trong kỷ nguyên AI?

Trước viễn cảnh đầy thách thức này, các chuyên gia cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

1. Đánh giá bản thân và vai trò của bạn

Bev White, chủ tịch điều hành tại Nash Squared, khuyên các chuyên gia nên nhìn nhận một cách trung thực về vai trò của mình và đánh giá mức độ rủi ro mà AI có thể gây ra, cả hiện tại và trong tương lai.

Xác định kỹ năng cốt lõi của con người: "Hãy nghĩ về những kỹ năng chuyển giao mà bạn có, những kỹ năng cốt lõi của con người mà máy móc không thể thay thế, và những nơi chúng có thể được áp dụng". Đây là những kỹ năng như tư duy phản biện, sáng tạo, giải quyết vấn đề phức tạp, giao tiếp hiệu quả, trí tuệ cảm xúc và khả năng lãnh đạo. Thể hiện giá trị của bạn: "Hãy nỗ lực thể hiện bản thân và truyền đạt những điểm mạnh cốt lõi của mình, để bạn có thể dễ dàng nhận thấy mình trong chính tổ chức của mình cũng như với những người khác."

2. Học cách sử dụng AI một cách thông minh

Tương lai việc làm trong thời đại AI: Nâng cấp kỹ năng hay bị bỏ lại?   - Ảnh 2.

Bola Rotibi, giám đốc nghiên cứu doanh nghiệp tại CCS Insight.

AI không phải là kẻ thù, mà là một công cụ mạnh mẽ. Sự khác biệt nằm ở cách chúng ta sử dụng AI một cách có tư duy, kết hợp với phán đoán, sự sáng tạo và đạo đức của con người.

- Nâng cao kỹ năng về AI: Bola Rotibi, giám đốc nghiên cứu doanh nghiệp tại CCS Insight, khuyến khích các chuyên gia đào tạo lại, nâng cao kỹ năng và mở rộng phạm vi vai trò của mình. 

- Làm quen với AI như một công cụ thiết yếu: "Hãy nghĩ về AI như ngân hàng trực tuyến khi nó mới xuất hiện - bạn đã học được những điều cơ bản vì nó đã trở thành mặc định. Hãy làm điều tương tự ở đây bằng cách làm quen với việc viết các lời nhắc rõ ràng, kiểm tra kết quả đầu ra và ghi chép lại những gì bạn đã làm. Đó là nền tảng mới". 

- Hiểu về dữ liệu và các quy định: Rotibi cũng khuyến khích các chuyên gia tìm hiểu về các quy tắc cơ bản về dữ liệu, chẳng hạn như trường hợp mô hình thất bại và các biện pháp bảo vệ, bao gồm Quy định chung về bảo vệ dữ liệu (GDPR), quy trình kiểm toán và chính sách của ngành.

3. Đào tạo AI là quyền lợi, không phải đặc quyền

Cuối cùng, Rotibi đề xuất một nguyên tắc quan trọng: Đào tạo AI nên là một quyền lợi, chứ không phải một đặc quyền. Nếu nhà tuyển dụng muốn đạt được năng suất tương đương trợ lý AI, họ nên đầu tư vào khả năng tiếp cận, thời gian và các quy định rõ ràng cho nhân viên của mình. Điều này có nghĩa là các công ty cần cung cấp các khóa đào tạo, tài nguyên và môi trường thuận lợi để nhân viên có thể phát triển kỹ năng AI của mình.

Trong bối cảnh AI đang định hình lại thế giới việc làm, việc chủ động thích ứng, nâng cao kỹ năng và học cách tận dụng công nghệ này sẽ là chìa khóa để mỗi cá nhân có thể tồn tại và phát triển bền vững trong tương lai.

Link nội dung: https://congdankhuyenhoc.vn/tuong-lai-viec-lam-trong-thoi-dai-ai-nang-cap-ky-nang-hay-bi-bo-lai-179251116153347825.htm