Thái Nguyên hướng tới trung tâm công nghiệp hiện đại trước năm 2030

Với vị thế là cái nôi của ngành công nghiệp nặng, trung tâm giáo dục - đào tạo của vùng trung du miền núi phía Bắc, Thái Nguyên đang đặt mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp hiện đại trước năm 2030.

Mục tiêu này không chỉ khẳng định vị thế của tỉnh trong vùng trung du và miền núi phía Bắc, mà còn thể hiện khát vọng vươn lên mạnh mẽ trong bối cảnh cả nước đang nỗ lực thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Thái Nguyên có nền tảng tăng trưởng ổn định

Nhìn lại giai đoạn 2020-2025, Thái Nguyên đã chứng minh được sức bật và nội lực của mình. Tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt khoảng 7,3%/năm – con số cho thấy sự ổn định và khả năng duy trì đà tăng trưởng trong điều kiện kinh tế thế giới nhiều biến động. Quy mô GRDP năm 2025 ước đạt trên 202 nghìn tỉ đồng, gấp khoảng 1,6 lần so với năm 2020. Thu ngân sách đạt 26.500 tỉ đồng, tăng gần 1,7 lần so với 5 năm trước. GRDP bình quân đầu người đạt 119 triệu đồng, một mức đáng ghi nhận so với mặt bằng chung cả nước. Đây là những kết quả quan trọng tạo nền móng vững chắc để tỉnh tự tin bước vào giai đoạn phát triển mới.

Đằng sau những con số ấy là dấu ấn đậm nét từ công nghiệp - động lực tăng trưởng chủ yếu của Thái Nguyên nhiều năm qua. Sự hiện diện của Samsung và các doanh nghiệp vệ tinh đã đưa Thái Nguyên trở thành "cứ điểm" sản xuất điện tử hàng đầu Việt Nam. Bên cạnh đó, các ngành công nghiệp truyền thống như luyện kim, cơ khí, khai khoáng, sản xuất vật liệu xây dựng vẫn giữ vai trò trụ cột, đóng góp lớn vào ngân sách. Song song, khu vực dịch vụ, thương mại, du lịch có những bước phát triển, dẫu chưa thật sự tương xứng với tiềm năng.

Đây không chỉ là thay đổi về quy mô, mà còn là cơ hội mở rộng không gian phát triển, bổ sung nguồn lực đất đai, tài nguyên, lao động, đồng thời tạo thêm động lực để phát triển du lịch, dịch vụ. Trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường liên kết vùng, việc hợp nhất này mở ra một vị thế mới cho Thái Nguyên, giúp tỉnh hội tụ đủ điều kiện để trở thành cực tăng trưởng mạnh mẽ ở trung du và miền núi phía Bắc.

Lợi thế cạnh tranh mới

Mục tiêu phát triển đến năm 2030 được tỉnh xác định cụ thể: tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt 10,5%/năm trở lên; GRDP bình quân đầu người đạt khoảng 196 triệu đồng. Để đạt được, Thái Nguyên đã có những định hướng chiến lược rõ ràng. 

Trước hết là tiếp tục đầu tư, hoàn thiện hệ thống hạ tầng hiện đại, từ giao thông, điện, cấp thoát nước đến logistics, nhằm tạo sự kết nối hiệu quả với Hà Nội, các trung tâm kinh tế lớn và cảng biển quốc tế. Đây là điều kiện tiên quyết để nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư quy mô lớn.

Thái Nguyên được biết đến như "thủ phủ" công nghiệp điện tử, khi tập đoàn Samsung và hàng trăm doanh nghiệp vệ tinh đầu tư, đóng góp phần lớn giá trị xuất khẩu. Sự hiện diện của các tập đoàn lớn không chỉ tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động, mà còn nâng cao năng lực quản trị, tiếp cận công nghệ hiện đại.

Bên cạnh đó, Thái Nguyên ưu tiên thu hút các ngành công nghiệp nền tảng và công nghệ cao, hướng tới sản xuất xanh, sạch và có giá trị gia tăng cao. Điều này không chỉ nhằm củng cố vai trò trung tâm công nghiệp của tỉnh, mà còn để khắc phục sự phụ thuộc quá lớn vào một số doanh nghiệp FDI. Bài toán đặt ra là làm sao phát triển mạnh mẽ khu vực doanh nghiệp trong nước, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao năng lực, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Chuyển đổi số cũng được coi là một trong những động lực quan trọng. Từ sản xuất thông minh, quản trị doanh nghiệp đến dịch vụ công và đời sống xã hội, ứng dụng công nghệ số sẽ là chìa khóa để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả. Trong đó, những doanh nghiệp lớn tại Thái Nguyên như Samsung, Masan, TISCO… nếu đi đầu trong chuyển đổi số sẽ tạo sức lan tỏa mạnh mẽ cho toàn bộ nền kinh tế địa phương.

Thái Nguyên cũng sở hữu hệ thống hạ tầng giao thông kết nối ngày càng hoàn thiện: quốc lộ 3 mới, cao tốc Thái Nguyên - Hà Nội, tuyến vành đai 5, cùng các dự án đang được nghiên cứu mở rộng kết nối vùng Việt Bắc với Thủ đô. Những yếu tố này cộng hưởng, tạo nền tảng để tỉnh hình thành trung tâm công nghiệp, logistics và dịch vụ hỗ trợ quy mô lớn.

Những thách thức đặt ra và mục tiêu nhiệm kỳ mới

Những kết quả đạt được chưa tương xứng với tiềm năng. Sau hợp nhất, quy mô dân số gần 1,8 triệu người đi kèm nhiều vấn đề về quản trị, phát triển đồng đều giữa khu vực đô thị - nông thôn, miền núi - đồng bằng. Bắc Kạn vốn là tỉnh còn nhiều khó khăn, nay trở thành một phần của Thái Nguyên, đòi hỏi nguồn lực đầu tư, chính sách đặc thù để thu hẹp khoảng cách phát triển.

Một thách thức khác là yêu cầu về chất lượng nguồn nhân lực. Dù có truyền thống giáo dục - đào tạo, nhưng tỉ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ ở Thái Nguyên vẫn chưa đáp ứng yêu cầu công nghiệp hiện đại. Điều này có thể tạo ra "điểm nghẽn" nếu không được giải quyết kịp thời. Nguồn nhân lực chất lượng cao là yêu cầu không thể thiếu. Thái Nguyên vốn có lợi thế là trung tâm giáo dục - đào tạo lớn của khu vực, với nhiều trường đại học, cao đẳng. Vấn đề đặt ra là gắn kết chặt chẽ hơn giữa đào tạo và nhu cầu thực tiễn, nâng cao kỹ năng số, kỹ năng quản trị, kỹ năng lao động công nghiệp hiện đại cho lực lượng lao động. Nếu làm tốt, đây sẽ là lợi thế cạnh tranh bền vững cho Thái Nguyên trong thu hút đầu tư.

Bên cạnh đó, công nghiệp Thái Nguyên phụ thuộc lớn vào một số nhà đầu tư nước ngoài. Điều này tiềm ẩn rủi ro khi chuỗi cung ứng toàn cầu biến động hoặc doanh nghiệp lớn thay đổi chiến lược. Tốc độ đô thị hóa nhanh cũng kéo theo áp lực về hạ tầng xã hội, môi trường và quản lý dân cư.

Dĩ nhiên, hành trình hướng tới trung tâm công nghiệp hiện đại cũng còn không ít thách thức. Trước hết là sự phụ thuộc vào khu vực FDI. Nền công nghiệp Thái Nguyên hiện nay gắn chặt với Samsung và một số tập đoàn lớn, trong khi doanh nghiệp nội địa chưa thật sự lớn mạnh. Khi thị trường toàn cầu biến động, rủi ro cũng có thể lan nhanh đến nền kinh tế địa phương. Hạ tầng logistics, dịch vụ hỗ trợ công nghiệp tuy đã phát triển nhưng vẫn cần thêm những bước đột phá. Áp lực môi trường từ các ngành công nghiệp nặng, luyện kim, khai khoáng đòi hỏi tỉnh phải kiên quyết hơn trong công tác quản lý, hướng tới phát triển xanh và bền vững.

Dẫu vậy, với những gì đã làm được, Thái Nguyên có đủ cơ sở để tin vào khả năng hiện thực hóa mục tiêu. Sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, cùng với sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp và người dân, sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp. Vấn đề quan trọng là biến quyết tâm thành hành động cụ thể, biến tiềm năng thành lợi thế cạnh tranh thực sự.

Nhiệm kỳ 2025-2030 có thể coi là giai đoạn bản lề. Nếu tận dụng tốt cơ hội từ việc hợp nhất địa giới, phát huy lợi thế sẵn có và khắc phục được hạn chế, Thái Nguyên hoàn toàn có thể giữ vững vai trò trung tâm kinh tế của vùng, đồng thời vươn lên trở thành điểm sáng về công nghiệp hiện đại của cả nước. Đây không chỉ là mục tiêu phát triển kinh tế, mà còn là khát vọng nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng một tỉnh giàu mạnh, văn minh, để đến năm 2045, Thái Nguyên có thể sánh vai cùng các địa phương phát triển, thu nhập cao trong cả nước.

Trong nhiệm kỳ mới,, Đại hội Đảng bộ tỉnh xác định tầm nhìn: Đến năm 2030, Thái Nguyên trở thành trung tâm công nghiệp hiện đại, trung tâm giáo dục - đào tạo chất lượng cao của vùng trung du miền núi phía Bắc.

Cụ thể, tỉnh phấn đấu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2025-2030 đạt trên 10,5%/năm; cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng công nghiệp - dịch vụ; nâng tỉ lệ đô thị hóa lên trên 45%. Cùng với đó là mục tiêu xây dựng Thái Nguyên thành "điểm đến" hấp dẫn về đầu tư, phát triển công nghiệp công nghệ cao, logistics, du lịch và dịch vụ tài chính.

Đây cũng là thời điểm để tỉnh phát huy truyền thống cách mạng, văn hiến, khoa bảng của vùng đất Thái Nguyên. Từ nền tảng đó, cùng khát vọng vươn lên mạnh mẽ, tin rằng Thái Nguyên sẽ không chỉ giữ vai trò cực tăng trưởng quan trọng, mà còn trở thành hình mẫu về phát triển công nghiệp hiện đại, gắn với xã hội số và kinh tế xanh trong thập kỷ tới. 

Với truyền thống năng động, sáng tạo, với tinh thần "đi trước, về trước" trong nhiều lĩnh vực, Thái Nguyên có lý do để kỳ vọng vào một giai đoạn phát triển bứt phá. Con đường phía trước không thiếu thử thách, nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội lớn. Và khi quyết tâm chính trị gặp gỡ với sự đồng lòng của nhân dân và xã hội; Thái Nguyên chắc chắn sẽ viết tiếp những trang mới xứng đáng với vị thế một trung tâm công nghiệp hiện đại trước năm 2030.

Link nội dung: https://congdankhuyenhoc.vn/thai-nguyen-huong-toi-trung-tam-cong-nghiep-hien-dai-truoc-nam-2030-179250921204113832.htm