Quảng Ninh "gặt hái" nhiều giải pháp, sáng kiến phù hợp thực tiễn từ các cuộc thi khoa học
Thời gian qua, tại Quảng Ninh, các phong trào, hội thi, cuộc thi sáng tạo kỹ thuật luôn được quan tâm, lan tỏa. Từ đó, rất nhiều ý tưởng sản phẩm, mô hình sáng tạo đã được ứng dụng, hiện thực hóa trong thực tiễn sản xuất và đời sống.
Phần mềm PLANTSR- Giải pháp AI chăm sóc và phát hiện bệnh hại trên cây ổi của học sinh Trường Trung học phổ thông Chuyên Hạ Long đoạt giải đặc biệt của Cuộc thi Sáng tạo TTNNĐ tỉnh Quảng Ninh lần thứ IX, năm 2024. Ảnh: Vân Anh
Đây được coi là sân chơi tạo tiền đề cho học sinh, sinh viên phát huy trí tuệ, năng lực, tích cực nghiên cứu, đề xuất nhiều sáng kiến có giá trị vào thực tiễn.
Năm học 2024-2025, Cuộc thi nghiên cứu Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh Trung học cơ sở và Trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh có 94 dự án xuất sắc được tuyển chọn từ 223 dự án ở các địa phương. Trong đó có 57 dự án của học sinh Trung học phổ thông, 37 dự án của học sinh Trung học cơ sở với 181 nhóm tác giả, 94 giáo viên, nhân viên hướng dẫn.
Các đề tài trải rộng trên 15 lĩnh vực, nổi bật là các nội dung liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI), bảo vệ môi trường, bảo tồn văn hóa dân tộc, hỗ trợ người khuyết tật..., cho thấy sự gắn kết giữa kiến thức học đường với các vấn đề thực tiễn của đời sống.
Kết quả, 50 dự án xuất sắc nhất được trao giải, gồm: 5 giải nhất, 15 giải nhì, 15 giải ba và 15 giải tư. Trong đó, điểm trung bình của các dự án là 77,78, không có dự án nào dưới 50 điểm thể hiện sự đầu tư nghiêm túc và chất lượng ngày càng cao của các sản phẩm dự thi.
Sản phẩm "Thùng rác tự động phân loại thông minh" của học sinh Trường THCS Cẩm Bình (tham dự Cuộc thi Sáng tạo TTNNĐ tỉnh lần thứ IX, năm 2024). Ảnh: Nguyên Ngọc
Trong đó có 3 dự án được lựa chọn tham dự Cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia, là: "Ảnh hưởng của việc sử dụng ChatGPT đến học tập của học sinh Trung học phổ thông" của Trường Trung học phổ thông Chuyên Hạ Long; "Nghiên cứu, chế tạo hệ sơn vô cơ chậm cháy từ nanographite và các chất phụ gia" của Trường Trung học phổ thông Cẩm Phả; "Nghiên cứu chế tạo vật liệu hấp phụ từ vỏ hàu Quảng Ninh để xử lý kim loại nặng Mangan (Mn)" của Trường Trung học cơ sở Hồng Hải.
Các đề tài đều có hàm lượng nghiên cứu cao và thể hiện rõ khát vọng cống hiến khoa học vì cộng đồng.
Đối với Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên và nhi đồng (TTNNĐ) tỉnh, qua 9 lần tổ chức cũng đã trở thành sân chơi thường niên hấp dẫn của những bạn trẻ đam mê khoa học. Từ cuộc thi, rất nhiều ý tưởng sản phẩm, mô hình sáng tạo đã được ứng dụng, hiện thực hóa trong thực tiễn sản xuất và đời sống.
Đơn cử, Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên và nhi đồng lần IX, năm 2024 đã thu hút 181 đề tài thuộc 5 lĩnh vực: Công nghệ thông tin , điện tử, viễn thông; các giải pháp kỹ thuật nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế; sản phẩm thân thiện với môi trường… Trong đó đề tài về công nghệ thông tin, điện tử, viễn thông và các sản phẩm thân thiện với môi trường được đánh giá cao bởi số lượng và chất lượng. Các tác giả và nhóm tác giả đã sử dụng nhiều ứng dụng của AI vào các đề tài, nguyên vật liệu tái chế được sử dụng tối đa với nhiều ứng dụng cao.
Tại cuộc thi, giải đặc biệt thuộc về dự án phần mềm PLANTSR - giải pháp AI chăm sóc và phát hiện bệnh hại trên cây ổi của học sinh Trường Trung học phổ thông Chuyên Hạ Long. Đề tài được thực hiện bởi Trần Thái Hưng và Lương Gia Minh, đều là học sinh có nhiều thành tích cao trong nghiên cứu Khoa học kỹ thuật.
Phần mềm này tích hợp nhiều công nghệ hiện đại, như sử dụng AI trong chẩn đoán bệnh hại trên cây; hệ thống IoT tự động tích hợp trên điện thoại thông minh để quản lý và kiểm soát cây trồng, tưới tiêu tự động, đo lường độ pH của đất, dự báo thời tiết; hệ thống phần mềm di động thực hiện chương trình thuật toán độc lập; diễn đàn trao đổi nội dung chuyên môn cho người dùng tương tác. Phần mềm có giao diện đơn giản, dễ sử dụng, có khả năng phát hiện bệnh hại cây ổi với độ chính xác cao.
Hiện phần mềm được ứng dụng tại một số vườn ổi ở Quảng Ninh, thu được kết quả khả quan.
Có thể nói, với việc nhiều hội thi, cuộc thi được tổ chức trong thời gian qua đã tạo môi trường, động lực cho nhiều đối tượng học tập, nghiên cứu, tiếp cận, nắm bắt công nghệ. Từ đó kịp thời phát hiện, tôn vinh nhiều gương điển hình trong nghiên cứu khoa học; đưa những tiến bộ, sáng kiến vào ứng dụng, triển khai trong thực tế.