Nghịch lý đề thi khó, điểm chuẩn tuyển sinh đại học lại cao

Phan Anh
11:41 - 26/08/2025

Đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm nay được đánh giá là khó nhưng lại cho ra những điểm chuẩn xét tuyển đại học cao kỷ lục.

Nếu chỉ nhìn vào con số, có thể nghĩ rằng chất lượng học sinh đang tăng vọt. Tuy nhiên, nguyên nhân không nằm ở trình độ thí sinh mà là sự thay đổi chiến lược tuyển sinh của các trường đại học. Cơn sốt điểm chuẩn này phản ánh một bức tranh phức tạp, nơi chính sách và cạnh tranh đang định hình lại con đường vào giảng đường đại học.

Có quá nhiều chỉ tiêu cho nhiều phương thức xét tuyển

Trong những năm gần đây, tấm vé vào đại học không còn phụ thuộc duy nhất vào kết quả của kỳ thi tốt nghiệp. Các trường đã mạnh tay đa dạng hóa phương thức xét tuyển, phân bổ hàng chục, hàng trăm chỉ tiêu cho các phương thức khác như xét học bạ, tuyển thẳng, kỳ thi đánh giá năng lực.

Khách qua, đây là một sự chuyển dịch chiến lược, giúp các trường có thêm công cụ để sàng lọc thí sinh một cách toàn diện, thay vì chỉ dựa vào một kỳ thi duy nhất. Tuy nhiên, hệ quả của việc này là chỉ tiêu dành cho điểm thi tốt nghiệp tại các trường đại học, đặc biệt là ở những ngành "hot" như Công nghệ thông tin, Kinh tế hay Luậ đã bị thu hẹp đáng kể.

Khi nguồn cung chỗ học giảm xuống trong khi số lượng thí sinh vẫn rất lớn, quy luật cung cầu đã làm cho điểm chuẩn bị đẩy lên cao ngất ngưởng. Cánh cửa vào đại học bằng con đường truyền thống, vốn là mục tiêu của hàng triệu học sinh, nay trở nên "chật chội" hơn bao giờ hết. Điều này tạo ra một cuộc cạnh tranh khốc liệt, nơi chỉ 0,1 điểm chênh lệch cũng có thể quyết định số phận của thí sinh.

Thí sinh nông thôn gặp bất lợi trong cuộc đua vào vào đại học

Trong bức tranh đa dạng hóa phương thức xét tuyển, không phải ai cũng có cơ hội như nhau. Trong khi các thành phố lớn có điều kiện để tổ chức nhiều kỳ thi đánh giá năng lực, thí sinh ở các vùng sâu, vùng xa lại gặp nhiều trở ngại.

Thí sinh thường khó có thể tiếp cận các địa điểm thi vì phải chi trả chi phí di chuyển và ăn ở đắt đỏ. Điều này vô hình trung tạo ra một rào cản, buộc các em phải dồn hết hy vọng vào kỳ thi tốt nghiệp, nơi chỉ tiêu ngày càng ít đi và điểm chuẩn thì tăng vọt.

Hệ quả là, những thí sinh này, dù có năng lực và nỗ lực, vẫn có thể trượt đại học vì không đủ điểm vào ngành mình yêu thích, trong khi những bạn cùng trang lứa ở thành phố có thể đỗ vào các trường danh tiếng bằng những phương thức xét tuyển khác.

Chất lượng tuyển sinh giữa các phương thức vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ

Việc xét tuyển bằng học bạ, dù giúp giảm áp lực thi cử, nhưng cũng dấy lên nhiều lo ngại về chất lượng đầu vào. Một điểm số cao trên học bạ có thực sự phản ánh năng lực học tập của sinh viên hay chỉ là điểm số được "tô hồng" để đạt đủ tiêu chí xét tuyển?

Nhiều nghiên cứu và dữ liệu thực tế tại các trường đại học đã chỉ ra rằng, sinh viên trúng tuyển bằng phương thức xét học bạ có xu hướng có kết quả học tập tại trường thấp hơn so với những người trúng tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp.

Mặc dù điểm chuẩn học bạ rất cao, nhưng năng lực thực sự của sinh viên khi bước vào môi trường đại học lại có thể không tương xứng, gây khó khăn cho cả sinh viên lẫn giảng viên trong quá trình học tập và giảng dạy. Đây là một nghịch lý đáng suy ngẫm, cho thấy một lỗ hổng trong hệ thống tuyển sinh hiện tại, khi những điểm số bề ngoài có thể không phản ánh đúng năng lực.

Tóm lại, sự tăng vọt của điểm chuẩn đại học không phải là một dấu hiệu tích cực cho thấy chất lượng thí sinh tăng lên, mà là kết quả của một loạt các yếu tố phức tạp liên quan đến chính sách tuyển sinh.

Việc các trường giảm chỉ tiêu xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp, sự bất bình đẳng trong tiếp cận các phương thức xét tuyển mới, và những lỗ hổng trong việc đánh giá năng lực qua học bạ đã tạo nên bức tranh đầy thách thức của mùa tuyển sinh.

Đây là lúc ngành giáo dục cần nhìn nhận lại và tìm ra một giải pháp cân bằng hơn, đảm bảo sự công bằng cho mọi thí sinh, đồng thời giữ vững chất lượng đầu vào của các trường đại học. Chỉ khi đó, con đường vào đại học mới thực sự trở về đúng giá trị của nó.

Link nội dung: https://congdankhuyenhoc.vn/nghich-ly-de-thi-kho-diem-chuan-tuyen-sinh-dai-hoc-lai-cao-1792508261141381.htm