Chùm ảnh đầu tiên về vũ trụ cách đây 13 tỷ năm và siêu kính viễn vọng James Webb

Ngày 11-12/7, NASA đã công bố những hình ảnh rõ nét nhất từ trước tới nay về những thiên thể được cho là đã có từ khi vũ trụ còn sơ khai, cách đây 13 tỷ năm do siêu kính viễn vọng không gian James Webb chụp lại. Điều này đã mở ra một kỷ nguyên mới của thiên văn học.

Những hình ảnh đầu tiên được công bố trong bộ ảnh Webb's First Deep Field, gồm những hình ảnh về cụm thiên hà SMACS 0723, khoảng 4,6 tỷ năm tuổi. Cụm thiên hà này có vai trò tương tự như cụm thiên hà tiền cảnh, điều hướng ánh sáng từ những thiên hà phía sau hội tụ về siêu kính viễn vọng James Webb. 

Kỹ thuật này được gọi là "thấu kính hấp dẫn", sử dụng khối lượng của các thiên hà ở tiền cảnh để bẻ cong ánh sáng của các vật thể phía sau chúng.

Nhà khoa học Knicole Colon của NASA chia sẻ: "Các bạn đang thực sự nhìn thấy những va chạm và lắc lư cho thấy sự hiện diện của hơi nước trong bầu khí quyển của hành tinh".

Mục tiêu vũ trụ khác của James Webb là Tinh vân Thuyền Để, một vườn ươm sao nổi tiếng trong bức ảnh mang tính biểu tượng do kính viễn vọng Hubble chụp.

Theo ông Bill Nelson - Giám đốc của NASA: "Mỗi hình ảnh là một khám phá mới. Mỗi hình ảnh sẽ mang đến cho nhân loại một quan sát về vũ trụ mà chúng ta chưa từng thấy trước đây".

Chuyên gia Jonathan Lunine, thuộc khoa thiên văn học của Đại học Cornell cho biết dù những hình ảnh được công bố chưa phải là những hình ảnh xa nhất mà siêu kính viễn vọng James Webb có thể chụp được nhưng cũng đã là những hình ảnh sâu nhất trong vũ trụ từng được ghi lại. Và điều này cho thấy siêu kính còn nhiều tiềm năng khai thác nhờ độ nhạy bén đáng "kinh ngạc", những bước sóng phổ rộng và độ phân giải hình ảnh sắc nét.

Giáo sư Avi Loeb từ Đại học Harvard đã giải thích trong bộ ảnh mới công bố: Những tinh vân đỏ là những thiên hà cổ xưa trong khi những vòng tròn và hình elip màu sắc nhạt hơn thuộc những cụm thiên hà non trẻ hơn.

Ông cho biết bản thân thật sự kinh ngạc khi biết rằng James Webb có thể chụp được những hình ảnh sâu trong vũ trụ, ngược trở lại thời điểm xảy ra vụ nổ Big Bang cách đây 13,8 tỷ năm. Còn Tổng thống Mỹ Joe Biden thì ví đây là cánh cửa mới giúp con người có những hiểu biết sâu xa hơn về vũ trụ.

Siêu kính viễn vọng James Webb là gì?

Siêu kính viễn vọng James Webb được phóng vào vũ trụ từ tháng 12/2021 trên tên lửa Ariane 5. Siêu kính này đang quay quanh Mặt trời và ở vị trí cách Trái đất khoảng cách 1,6 triệu km, trong vùng không gian gọi là điểm Lagrange thứ hai.

James Webb được xem là kỳ quan về kỹ thuật với tổng chi phí dự án ước tính khoảng 10 tỷ USD. Việc đưa siêu kính viễn vọng này vào không gian trở thành một trong những nền tảng khoa học đắt tiền nhất từng được con người xây dựng.

Cụ thể, quá trình phát triển James Webb bắt đầu từ năm 1996 với lịch phóng đầu tiên được lên kế hoạch vào năm 2007. Tuy nhiên, dự án đã liên tục bị trì hoãn suốt nhiều thập kỷ khiến chi phí tăng lên gần gấp đôi với ước tính vào năm 2009 của Cơ quan Thẩm định Trách nhiệm Chính phủ Mỹ (GAO).

Siêu kính viễn vọng James Webb là kết quả của một nỗ lực hợp tác quốc tế lớn với sự tham gia của hàng chục quốc gia, dẫn đầu bởi NASA, Cơ quan Vũ trụ châu Âu và Cơ quan Vũ trụ Canada. Hơn 10.000 người đã làm việc tại dự án cho đến nay. Thời gian hoạt động của James Webb được kỳ vọng sẽ kéo dài ít nhất 10 năm.

James Webb sẽ hoạt động cùng với kính viễn vọng không gian Hubble và Spitzer để trả lời các câu hỏi cơ bản về vũ trụ mà con người vẫn đang khám phá. Siêu kính này có thể nhìn sâu vào vũ trụ hơn bất kỳ kính thiên văn nào trước đó nhờ phần gương có đường kính đến 6,5m (gấp 3 lần so với kính Hubble) được tạo thành từ 18 mảnh gương lục giác tráng vàng cùng với các thiết bị tập trung vào tia hồng ngoại. Từ đó cho phép kính thiên văn này có thể nhìn xuyên qua bụi và khí.

Đây cũng là kính viễn vọng không gian mạnh nhất từng được con người đưa vào quỹ đạo cho đến nay.

Link nội dung: https://congdankhuyenhoc.vn/chum-anh-dau-tien-ve-vu-tru-cach-day-13-ty-nam-va-sieu-kinh-vien-vong-james-webb-179220713113616745.htm